මහාචාර්ය තිස්ස විතාරණ සර්ව පාක්ෂික සමුළුවේදී කළ දේශනය
ශ්රී ලංකාව නිදහසින් පසු දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටින අවස්ථාවක මෙම සර්ව පාක්ෂික සමුළුව පැවැත්වීම ගැන මම සතුටු වෙමි. මගේ කතාවට පැමිණීමට පෙර මෙම රැුස්වීම පැවැත්වීම ගැන ජනාධිපතිතුමාට සහ අගමැතිතුමාට ස්තුතිය පුද කිරීමට කැමැත්තෙමි. තවද පක්ෂ නායකයන් ඇතුළු විපක්ෂ මන්ත‍්‍රීවරුන් පැමිණීම ද සාදරයෙන් පිළිගනිමු. මෙය එක ජාතියක් ලෙස මේ පවතින අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒම සඳහා රජය සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීමට විපක්ෂයේ සූදානම පිළිබඳ සංඥාවකි.
කෙසේ වෙතත්, විසඳුම ඇත්තේ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල හරහා පමණක් බවට රජය සහ විපක්ෂ නායක යන දෙපාර්ශ්වයම දරන මතයට මම දැඩි ලෙස එකඟ නොවෙමි. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ විසඳුම වැඩි ආනයන සඳහා ආර්ථිකය අසීමිත ලෙස විවෘත කිරීම හරහා තවදුරටත් ඩොලර් අහිමි වීමට හේතු වන අතර තවදුරටත් ණය ගැනීම හේතුවෙන් ණය වැඩිවීමට ද හේතු වේ. රජය තුළ ප‍්‍රතිපත්තිමය කරුණු සම්බන්ධයෙන් එකඟතාවකට පැමිණීමට හැකි වන පරිදි මීට පෙර ආණ්ඩු පක්ෂ නායක රැුස්වීමක් පැවැත්වූවා නම් හොඳයි. ජාතික සමගිය අත්‍යවශ්‍ය බවත් 13 වන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සම්පූර්ණයෙන් ක‍්‍රියාත්මක කිරීමෙන් එය සාක්ෂාත් කරගත හැකි බවටත් දෙමළ කතා කරන මන්ත‍්‍රීවරුන්ගේ අදහසට මම සහාය දෙමි. ඉන්ධන (තෙල් සහ ගෑස්), ඖෂධ සහ ආහාර වැනි ආනයනික මූලික අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍යවල හිඟය සහ ඉහළ මිල නිසා, බොහෝ මිනිසුන්ගේ (සමහර විට සුපිරි ධනවතුන්ගේ හැර) ජීවිතය දුක්ඛිත තත්ත්වයට පත්ව ඇත. විදුලිය හිඟයේ බලපෑම් මත ජනජීවිත දුක්ඛිත තත්ත්වයට පත්ව ඇත. මෙයට මූලික හේතුව ඇමෙරිකානු ඩොලර් හිඟය සහ ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 7-8 දක්වා මට්ටමේ පවත්වාගෙන ගිය විදේශ විනිමය සංචිතය ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 1 ට වඩා අඩු මට්ටමකට බැස තිබීමයි. මෙය අපගේ ෆිච් ණය ශ්‍රේණිගත කිරීම 2 සී දක්වා පහත වැටීමට හේතු වී ඇත (1 සී යනු බංකොළොත් භාවයයි). රුපියලේ සැබෑ අගය ඩොලරයකට 200 සිට 285 දක්වා පහත වැටී ඇත. විදේශීය සැපයුම්කරුවන් විසින් ශ්රී ලංකාවෙන් ලැබෙන ණයවර ලිපි (එල් සී) භාර නොගැනීමට මෙය හේතු වී ඇත. ඩොලර්වලින් ගෙවලා තමයි පිටරටින් බඩු මෙහෙට එවන්නේ. ඒ කියන්නේ මාස කිහිපයක් ප‍්‍රමාදයක් සිදු වෙනවා. නමුත් රටේ තිබෙන ඩොලර් හිඟය නිසා වෙලාවට මේ ගෙවීම් කරන්න බැහැ.
1970-75 ශ‍්‍රීලනිප/ලසසප/කොප සභාග රජය සමයේ ද මෙවැනිම අර්බුදයක් ඇති විය. ඔපෙක් සංවිධානය පිහිටුවීමත් සමඟ තෙල් මිල 5 ගුණයකින් වැඩි වූ අතර සීනි ටොන් එකක් පවුම් 42 සිට පවුම් 600 දක්වා ඉහළ ගියේය. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ කැරැල්ල ආර්ථිකයට හානි කළ අතර එම වියදමට රටට එකතු විය. ආචාර්ය එන්. එම්. පෙරේරා එවකට මුදල් අමාත්‍යතුමා එම අර්බුදයෙන් මිදීමට සමත් වුණා. විදේශ සංචිතය වර්ෂ 1970 දී පැවති ඩොලර් බිලියන 1.3 සිට 1975 වන විට ඩොලර් බිලියන 2.7 දක්වා ඉහළ නංවාගෙන, එමඟින් ආර්ථිකය ස්ථාවර කර අපගේ අත්‍යවශ්‍ය ආනයන සඳහා ප‍්‍රමාණවත් ඇ.ඩොලර් සපයා ගැනීමට සමත් වුණා. ඔහු අත්‍යවශ්‍ය නොවන ආනයන දැඩි ලෙස තහනම් කළ අතර එමඟින් ඩොලර් හිඟයට ප‍්‍රධාන හේතුව වන විදේශ විනිමය හිඟය අඩු කළේය. ඔහු දේශීය කර්මාන්ත හා කෘෂිකර්මය දියුණු කිරීමට දිරිමත් කළේය.
1977 සිට එජාපය බලයට පත් වූයේ නව ලිබරල්වාදී ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්ති සමඟිනි. එදා සිට මේ දක්වා ක‍්‍රියාත්මක වන්නේ ඒවාය. මේවා පශ්චාත් යටත් විජිත යුගයේ එක්සත් ජනපදයට සහ එහි අධිරාජ්‍යවාදී සහචරයින්ට වාසිදායක ලෙස ලෝකයේ සම්පත් (විශේෂයෙන් ශ්රී ලංකාව වැනි තුන්වන ලෝකයේ රටවල) දිගටම සූරාකෑම සඳහා එක්සත් ජනපදය විසින් නිර්මාණය කරන ලද (චිකාගෝ ආර්ථික විද්‍යා පාසලේ මහාචාර්ය ෆ‍්‍රීඞ්මන්ගේ නායකත්වයෙන්) ඒවාය.
ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය විසින් ප‍්‍රවර්ධනය කරන ලද මෙම විවෘත ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තිවලට ශ්රී ලංකාවේ එක්සත් ජාතික පක්ෂය සහ එයට සහාය දක්වන පාර්ශ්ව දැඩි ලෙස සහයෝගය දක්වන අතර, සුඛෝපභෝගී සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය නොවන භාණ්ඩ සහ සුඛෝපභෝගී භාණ්ඩ අසීමිත ලෙස ආනයනය කිරීමට හේතු විය. එහි ප‍්‍රතිඵලය වූයේ විදේශ විනිමය හිඟය අපනයනය මෙන් දෙගුණයක් වීමය. මෙය අපගේ විදේශ සංචිතවල අඩු වීමට සහ විශාල විදේශ ණය ගැනීම්වලට හේතු විය. අනුප‍්‍රාප්තික ආණ්ඩු, ශ‍්‍රීලනිපයට වඩා එජාපය බොහෝ විට ඉහළ පොලී අනුපාතයකට කෙටිකාලීන හා දිගුකාලීන ණය ගැනීම්වලට ගියේය. පසුගිය වසරේ පමණක් ශ්රී ලංකාවට ණය සේවා සඳහා ඩොලර් බිලියන 6ක් ගෙවීමට සිදු විය. එතකොට අපේ සංචිත මේ තරම් අඩු වෙද්දී අපි කොහොමද මේ මුදල ගෙවන්නේ කියන ප‍්‍රශ්නය තමයි තියෙන්නේ. එකම මාර්ගය වන්නේ අපගේ ණය හිමියන්ගෙන් තාවකාලික සහනයක් ලබා ගැනීමයි. එනම් වසර 5 ක පමණ කාලයක් සඳහා ගෙවීම් ප‍්‍රමාද කිරීමට කාලය ඉල්ලා සිටීමයි. මෙයින් අදහස් කරන්නේ මෙම කාලසීමාව සඳහා අපට ඩොලර් බිලියන 30 ක් ලැබෙනු ඇති බවයි. එම මුදල අපගේ ආර්ථිකය නිවැරදි කිරීමට යොදාගත හැකි අතර සහ ණයවර ලිපි පමාව නැවත යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමත් සමඟ අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය ආනයනයට වහාම අරමුදල් සපයා ගැනීමට ද හැකි වේ. පසුගිය අර්බුදවලදී රටවල් කිහිපයක් විසින් මෙය සිදු කර ඇත. අනෙකුත් රටවල් අතර ආර්ජන්ටිනාව සහ උරුගුවේ යන රටවල් මෙවරත් එසේ කර ඇති බව පැවසේ.
අපගේ ප‍්‍රශ්නවලට මූලික හේතුව වන අපගේ ණය තවත් වැඩි නොකිරීමට අපගේ විසඳුම සහතික විය යුතුය. මූල්‍ය අරමුදලේ සහාය ලබා ගැනීම ස`දහා එම අරමුදල වෙත හැරීමේ නොවැළැක්විය හැකි ප‍්‍රතිඵලය මෙය වනු ඇත. තවද මූල්‍ය අරමුදලේ අසීමිත ආනයන ප‍්‍රතිපත්තිය අපව ගැඹුරු ණයකට ඇද දමනු ඇත. අපගේ ආනයන ව්‍යුහය තාර්කික කිරීම සඳහා නිශ්චිත පියවර ගත යුතුය. අපේ ඩොලර්වලින් සියයට 25 කට ආසන්න ප‍්‍රමාණයක් වෙන් කරන්නේ ආනයනික තෙල් හා ගෑස් සඳහායි. නර්ඞ් ආයතනය මගින් නිපදවන කුකර් භාවිතයෙන් ගෘහස්ථ ජීව වායු නිෂ්පාදනය මගින් අවසාන අවශ්‍යතාවය ඵලදායී ලෙස අවම කරගත හැකිය. එසේම පොදු ප‍්‍රවාහනයට ප‍්‍රමුඛත්වය දෙමින් ඉන්ධන සලාක කළ යුතුය. අත්‍යවශ්‍ය නොවන ආනයන සම්පූර්ණයෙන්ම තහනම් කළ යුතුයි. අනෙකුත් තෝරාගත් භාණ්ඩ අධික බදුවලට යටත් විය යුතුය. මෙය දූෂණයට තුඩු දෙන ආනයන බලපත‍්‍ර නිකුත් කිරීමට වඩා හොඳ විසඳුමකි. අපනයන සඳහා කාර්මික නිෂ්පාදනයට අවශ්‍ය විදේශ යෙදවුම්වලට අවසර දිය යුතුය. දේශීය අමුද්‍රව්‍ය යොදා ගනිමින් අගය එකතු කළ කර්මාන්ත සඳහා විද්‍යාව, තාක්ෂණය සහ පර්යේෂණ ප‍්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා ද සහාය විය යුතු පරිදි බදු ක‍්‍රමය දැඩි ලෙස සංශෝධනය කළ යුතුය.
මෙහිදී දිරිගැන්වීමක් ලෙස, සමාගම් බදු අඩු මට්ටමක පැවතිය යුත්තේ දේශීය හෝ විදේශීය අමුද්‍රව්‍ය භාවිතා කරන, විශේෂයෙන්ම අපනයන සහ ආනයන ආදේශන සඳහා අගය එකතු කරන ලද කර්මාන්ත සඳහා පමණි. විශේෂයෙන්ම දේශීය වෙළෙඳපොළ සඳහා දේශීය මානව හා භෞතික සම්පත් අසාධාරණ ලෙස සූරාකෑම අවම කළ යුතුය. සංචාරක ව්‍යාපාරයට සහ පිටරටින් එවන මුදල් සඳහා දිරිගැන්වීම් ලබාදිය යුතුයි. වක‍්‍ර බදු අවම කළ යුතුයි. පාවෙන විනිමය අනුපාත ක‍්‍රමයක් අනුගමනය කිරීම වර්තමාන සන්දර්භය තුළ ප‍්‍රගතිශීලී පියවරකි. රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික පාඩු ලබන ආයතන ‘‘සහයෝගිතා මූලධර්මය’’ උපයෝගී කර ගනිමින් ඉන්දියාවේ කේරළයේ මෙන් ලාභ ලබන තත්ත්වයට පත් කළ හැකිය. මෙහිදී ව්‍යවසායක අයිතිය සේවකයන්ට ලබාදී ලාභය ඔවුන් අතර සමව බෙදී යයි. අහිතකර පිරිවැය අධික විදේශ ණය ගැනීම නවත්වන්න. ඉහත වෙනස්කම් වැටුප් – මිල කැටි කිරීමක් සමඟ සම්බන්ධ විය යුතුය.
