අභ්‍යවකාශ සහ චන්ද්‍රිකා නිරීක්ෂණ කටයුතුවල නිරත චීන යාත්‍රාවක් මෙම මස 11 වැනිදා සිට 17 වැනිදා දක්වා හම්බන්තොට වරායේ නැව්ගත කිරීමට නියමිතය. හම්බන්තොට වරායට පැමිණීමට නියමිත මෙම චීන පර්යේෂණ යාත්‍රාව පිළිබඳ ගැටලුව ඉන්දියාව විසින් ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා වෙත ඉදිරිපත් කළ බව ඉන්දීය මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණි.
මෙම චීන ඔත්තුකාර නෞකාවේ පැමිණීම සම්බන්ධයෙන් නවදිල්ලිය සිය කනස්සල්ල පැහැදිලිව පෙන්වා දී තිබියදීත්, ශ්‍රී ලංකාවේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය නෞකාවේ පැමිණීම තහවුරු කිරීමෙන් පසුව ඉන්දියාව කනස්සල්ල පළ කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, ඉන්දියාව විසින් ඉහළම මට්ටමින් මතුකර ඇති කාරණය සම්බන්ධයෙන් කොළඹ ඉන්දීය දූත මණ්ඩලය හෝ ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපති කාර්යාලය හෝ නිල ප්‍රකාශ නිකුත් කර නොමැත.
යුවාන් වැන්ග් 5 නම් චීන යාත්‍රාව පැමිණීම පිළිබඳව ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය මුලින් කිසිදු දැනුමක් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත් පසුව එම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ඉල්ලා අස්කර ගනිමින් නෞකාව ඉන්ධන පිරවීම සඳහා හම්බන්තොට වරායේ නැව්ගත කිරීමට අවසර දුන් බව ප්‍රකාශ කළේය.
මෙම තහවුරු කිරීම නවදිල්ලියේ බරපතළ කනස්සල්ලට හේතු වූවා පමණක් නොව, කොළඹ ද ඇහිබැම ඉහළ නැංවීය. ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රකාශක අරින්දම් බග්චිගේ මාධ්‍ය ප්‍රකාශයෙන් දින දෙකකට පසුව ඉන්දියාව “ආරක්ෂාව සහ ආර්ථික අවශ්‍යතා කෙරෙහි බලපාන ඕනෑම වර්ධනයක් ප්‍රවේශමෙන් නිරීක්ෂණය කිරීමට තීරණය කර ඇත. ඒ අනුව චීන නෞකාවේ සංචාරය ආරක්ෂා කර ඇති අතර එහි ‘නීත්‍යානුකූල නාවික කටයුතු’වලට මැදිහත් වීමෙන් වළකින ලෙස අදාළ පාර්ශ්වයන්ගෙන් ඉල්ලා ඇත. කෙසේ වෙතත් පූර්ණ රජයක් ශ්‍රී ලංකාව තුළ ස්ථාපිත වී නොමැති මොහොතක චීන නෞකාවට හම්බන්තොටට ඇතුළු වීමට අවසර ලැබුණේ කෙසේද යන්න අවිනිශ්චිතය. බරපතල මූල්‍ය දුෂ්කරතා මඟහරවා ගැනීම සඳහා ඉන්දියාව පසුගිය කාලය තුළ ලබා දුන් ආධාර ප්‍රමාණය අනුව මෙම පියවර පැහැදිලිවම ශ්‍රී ලංකාවේ යහපත සඳහා නොවේ යැයිද ඉන්දීය මාධ්‍ය සඳහන් කරයි.
බහුපාර්ශ්වික ණය හිමියන්ට සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට ඉන්දියාවට විශේෂයෙන් ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති බැවින් දැනටමත් හානියට පත් ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ගොඩ ගැනීමට උපකාර කිරීමට ඉන්දීය පාර්ශ්වයේ ඇති කැමැත්ත අනුව ඉන්දියාවට විරුද්ධ නොවී සිටීමට ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රවේශම් විය යුතු යැයිද පවසයි. චීන යාත්‍රාවට ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට ඉඩ දීම සහ ඉන්දියාව ශ්‍රී ලංකාවට ලබා දෙන සහය නතර කර ගැනීමට තීරණය කළහොත් රටට මුහුණ දීමට සිදු විය හැකි දරුණු ප්‍රතිවිපාක පිළිබඳව විරුද්ධ පක්ෂ කිහිපයක් කනස්සල්ල පළ කර ඇත. දෙමළ ප්‍රගතිශීලී සන්ධානයේ (TPA) උප සභාපති පී. දිගම්බරම් ප්‍රකාශ කළේ “ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාව, චීනය ඇතුළු සියලුම රටවල් සමඟ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා පවත්වා ගත යුතු අතර රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික පේළි විසඳා ගැනීමේ මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්විය යුතු’ බවයි.
ශ්‍රී ලංකාව සහ ඉන්දියාව අතර රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතාවල වැදගත්කම වත්මන් අර්බුදය තුළ ශ්‍රී ලංකාවට ලැබුණු ඉන්දීය ආධාර සමඟින් මනාව ප්‍රදර්ශනය විය. කෙසේ වෙතත්, ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස්.ජයිශංකර් සහතික වූයේ ඉන්දියාව තවදුරටත් ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව සමඟ සිටින බවයි.
විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය අලි සබ්රි වෙත ලිපියක් යවමින් අමාත්‍ය ජයිශංකර් කියා සිටියේ ඔවුන් ‘අසල්වැසියන්ට පළමුව’ ප්‍රතිපත්තිය මත පදනම්ව කටයුතු කරන බවයි. ආර්ථික අර්බුදයට මුහුණ දීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවට උපකාර කිරීම සඳහා ඉන්දියාව පසුගිය මාස කිහිපය තුළ ආධාර සහ ණය මාර්ග හරහා සහාය දක්වයි. මේ අතර, ඉන්දියාවේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රකාශක අරින්දම් බග්චි පසුගිය සතියේ ප්‍රකාශ කළේ ඉන්දියාව සිය ආරක්ෂාව සහ ආර්ථික අවශ්‍යතා කෙරෙහි බලපාන ඕනෑම වර්ධනයක් හොඳින් නිරීක්ෂණය කරන බවයි. ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය පැවසුවේ, ප්‍රධාන වශයෙන් ඉන්ධන ඇතුළු නැවත පිරවීම සඳහා යාත්‍රාව අගෝස්තු 11 සිට 17 දක්වා හම්බන්තොට පවතින බවයි. ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට අනුව චීනයේ යුවාන් වැන්ග් 5 නමැති පර්යේෂණ යාත්‍රාවට හම්බන්තොට වරායට ඇතුළු වීමට අවසර ලැබුණේ සම්පූර්ණ තක්සේරුවකින් පසුවය.
ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රකාශක කර්නල් නලින් හේරත් බීබීසීයට ප්‍රකාශ කර තිබුණේ අගෝස්තු මාසයේදී හම්බන්තොට වරායට පැමිණීම සඳහා යාත්‍රාව අවසර ඉල්ලා ඇති බව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය ජූලි 30 වැනිදා තහවුරු කළ බවයි. ඉන්දියාව, චීනය, ජපානය සහ ඔස්ටේ්‍රලියාව වැනි විවිධ රටවලින් වරින් වර මෙවැනි යාත්‍රා පැමිණෙන බවත් එය අසාමාන්‍ය දෙයක් නොවන බවත් කර්නල් හේරත් පැවසීය. ජාත්‍යන්තර නැව් මංතීරුවලටද ආසන්නව පිහිටි හම්බන්තොට මූලෝපායික පිහිටීම අනුව චීන නෞකාවට කේරළ, තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් යන ප්‍රාන්තවල දකුණු ඉන්දීය වරායන් වෙත ප්‍රවේශය ලැබෙනු ඇති බැවින් ඉන්දියාවේ කනස්සල්ල තේරුම් ගත හැකිය. වෙරළ තීරය චීන නිරීක්ෂණවලට ගොදුරු විය හැකිය. නවදිල්ලිය සාම්ප්‍රදායිකව ඉන්දියානු සාගර කලාපය හරහා බලපෑම් කරන අතර චීනය විසින් ඉදිකරන ලද සහ බදු දී ඇති හම්බන්තොට වරායේ යුවාන් වැන්ග් 5 නැව්ගත කිරීම ඉන්දියාව සහ චීනය අතර නැවුම් ආතතීන් ඇති කර තිබේ.
ඉන්දියානු සාගර කලාපයට චීනය ආක්‍රමණය කිරීම ඉන්දියාවේ බලතලවලට සෘජුවම අභියෝග කර ඇති තම වෙළෙඳ අවශ්‍යතා ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා මියන්මාරයේ සිට නැගෙනහිර අප්‍රිකාව දක්වා මුතු වැලක් තැබීමේ උත්සාහයක් නිසා ඉන්දියානු උත්සුකයන් ප්‍රධාන වශයෙන් පැන නගී. චීනය මුතු වැල දිගේ ගොඩනගා ඇති වරාය සහ අනෙකුත් යටිතල පහසුකම් ද හමුදා කඳවුරු ලෙස භාවිතා කළ හැකි බවට බියක් පවතී.
චීනයේ අරමුදල් සහිත වත්කම් බොහොමයක් ණය උගුල් බවට පත්ව ඇති බව දන්නා කරුණකි. හම්බන්තොට එවැනි උදාහරණයකි. ශ්‍රී ලංකාවට ණය ආපසු ගෙවීමේ වගකීම් ඉටු කිරීමට නොහැකි වීමෙන් පසු වරාය චයිනා මර්චන්ට් පෝට් හෝල්ඩිංග්ස් වෙත බදු දෙන ලදී.
ශ්‍රී ලංකාව ලබාගෙන ඇති ණය සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකාව චීනයට ණයගැති බව සලකන විට, චීනය ශ්‍රී ලංකාව බ්ලැක්මේල් කිරීමට සහ රටේ උපායමාර්ගික ස්ථාන හසුරුවීමට ඉඩ සලසන ලෙස ඔවුන්ව හිරිහැර කිරීමට උත්සාහ කරන බව ද පුළුල් ලෙස විශ්වාස කෙරේ.
මෙම චීන යාත්‍රාවට හම්බන්තොට වරායේ නැංගුරම් ලෑමට අවසර දීම නිසා ඉන්දියාවේ ආරක්ෂාවට අභියෝගයක් එල්ල වුවහොත් එහි ප්‍රතිවිපාකවලට මුහුණ දීමට ශ්‍රී ලංකාවට සූදානම් වීමට සිදුවනු නොඅනුමාන බවද ඉන්දීය මාධ්‍ය සඳහන් කරයි. ශ්‍රී ලංකාව චීනයට සමීප වීම රාජපක්ෂ රෙජීමයේ දූෂිත ක්‍රියාවන්ට මුදල් සැපයූ අතර ශ්‍රී ලංකාව අර්බුදයකට ඇද දමා ඇත. ඉන්දියාව මේ වසරේ පමණක් ශ්‍රී ලංකාවට ඩොලර් බිලියන 4 ක මූල්‍ය ආධාර ලබා දී ඇත්තේ තවත් ආධාර සහ ණය මාර්ග සාකච්ඡා කරමිනි.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ආධාරවලට ප්‍රවේශ විය හැකි පරිදි ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට සහාය වන ලෙස චීනයෙන් ද ශ්‍රී ලංකාව ඉල්ලා ඇත.
කෙසේ වෙතත් රනිල් වික්‍රමසිංහ පාලනය විසින් එම ඔත්තු නෞකාව ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට අනුමැතිය ලබාදුන් බව පවසමින් එම චෝදනාව පසුගිය රජය වෙත පටවා තිබේ. නමුත් මෙය චීන යාත්‍රා ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීම නිසා ඉන්දියන් සාගරයේ කැළඹීමක් ඇති වූ පළමු අවස්ථාව මෙය නොවන අතර සමහර විට අවසාන අවස්ථාවද මෙය නොවේ. චීනය පිළිගැනීම සම්බන්ධයෙන් රාජපක්ෂ රෙජීමයට දොස් පැවරුවද වත්මන් ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා යහපාලන රජය සමයේ හම්බන්තොට වරාය වසර 99කට චීනයට බදු දීමේ කොටස්කරුවෙක් විය.
මේ අතර, ශ්‍රී ලංකාවට මේ මොහොතේ ආධාර සඳහා රටවල් දෙකෙන්ම යැපෙන බැවින් දිල්ලි හෝ බීජිං කෝපයට පත් නොකර මෙම තත්ත්වය ප්‍රවේශමෙන් කළමනාකරණය කළ යුතුය. කෙසේ වෙතත්, පසුගිය මාස කිහිපය තුළ ඉන්දියාවේ සහය නොමැතිව ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට කඩා වැටීමට ඉඩ තිබූ බව සලකන විට, ඔවුන් ඉන්දියාවේ මිලිටරි හෝ ආරක්ෂක ප්‍රවණතාවලට හොරා බැලීමේ කිසිදු චීන සැලසුමක කොටසක් නොවන බවට රට සහතික විය යුතුය.
උපාලි ද සේරම්
