ලෝකයේ මානුෂීය විප්ලවයක සුවඳ දසත විහිදෙයි නම් පරම්පරා ගණනකගේ ඉරණම ධනාත්මක ලෙස තීරණය කළ මානූෂීය මෙහෙයුම ඉරාන ඉස්ලාමීය විප්ලවය වේ.
යහපත් මනුශ්‍යයන් පිරිසක් සමස්ත ජාතිය සහ රට වැසියන් වෙනුවෙන් ඉදිරි පරම්පරා ගණනාවක ඉරණම සුභදායී ලෙස විසඳූ ඒකමතික සම්මුතිය “ඉරාන විප්ලවය” ට තවත් නිර්වචනයක් වේ. එහි නියමු ඉමාම් කොමෙයිනි නම් අසහාය වීර චරිතය ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් තොරව, අවස්ථාවාදී දේශපාලන වාසිවලින් තොරව ස්වකීය ජනයාගේ අයිතීන් වෙනුවෙන්ම නැඟී සිට අවසානය තෙක් සටන් කළ වීර නියමුවාය. එතුමා පිළිබඳ ගුණාගුන එක් ලිපියකින් විස්තර කළ නොහැකිය. මනුශ්‍යත්වය සහ සර්ව සාධාරණත්වය ආගමක් කොට ගත් ඉමාම්තුමා ජාතියේ පිනට පහළවූ අපේ කාලයේ සැබෑ වීරයෙකි.
පූජනීය මානයක් තිබුණු, එකමුතුකම පිළිබඳ ඉමාම් කොමේනිගේ චින්තනය විශේෂ පරමාදර්ශයක් වූ අතර, “එක්සත්කම සඳහා ඉමාම් කොමේනිතුමාගේ චේතනාවන් මොනවාද සහ එතුමා හඹා යෑමට උත්සාහ කළ අරමුණු මොනවාද?” යි එක්සත් බව අදහන සියලු දෙන දැන සිටිය යුතුය. හුදෙක්ම මනු දනන්ගේ ආත්මීය සැනසිල්ල වෙනුවෙන් සිදුවූ ඉරාන විප්ලවයේ නියමුවා ඉමාම් කොමෙයිනිතුමාය.
ඉමාම්ගේ විස්තීර්ණභාවය ඔහුගේ පෞරුෂයේ අඛණ්ඩතාව සහ ඔහුගේ චින්තන පාසලේ ස්ථීරභාවය ඔහුගේ නැඟිටීම සහ ඉස්ලාමීය විප්ලවය රටක හෝ සමාජයක ගැටලු සහ ප්‍රතිසංස්කරණවලින් ඔබ්බට අර්ථකථනය කිරීමට හේතු වේ. එබැවින් එබඳු ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසෙකුගේ සිතුවිලි සහ ඔහුගේ මාර්ග පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් සඳහා ඔහුගේ පෞරුෂය පිළිබඳ හුදු අංශ හෝ මාන සමීක්ෂණයක් ප්‍රමාණවත් නොවේ. ඒ වෙනුවට, සැඟවුණු ජීවිත කාලය පුරාම ඔහුගේ අදහස්, ඇදහිල්ල සහ ක්‍රියාවන් තුළින් එම ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසා හඳුනාගත යුතුය. මෙම ලිවීම විශාලත්වයේ සහ උත්කෘෂ්ටත්වයේ එම ක්ෂේත්‍රයේ සංක්‍රාන්ති බැල්මකි.
අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය තුළ ඉමාම් කොමේනි න්‍යායික හා ප්‍රායෝගික ප්‍රවීණයෙක් විය. ඔහුගේ අධ්‍යාපනික ක්‍රමවේදයන් මගින්, ආගමික ව්‍යාපාරයේ පුරෝගාමියකු ලෙස, පහළ වී රාජවංශයේ සහ ඊට අනුබද්ධිතයන්ගේ ද්‍රෝහිකම් නිසා එතෙක් සංස්කෘතිය හා සාරධර්ම පාගා දැමූ බටහිර ගැති සමාජයක් මුලිනුපුටා දමා යහපත් සමාජ ක්‍රමයක් පිහිටුවීමට ඔහුට හැකි විය. ඒ වනවිට මේ සමාජය උදාසීනත්වයට නැඹුරු වෙලා තිබුණු අතර යළි නඟාසිටුවීම අතරතුර, සමාජ ගෙල සිරකිරීමේ දුක්ඛිත තත්ත්වයන් තුළ විශාල අභියෝගයකට මුහුණ දීමට ද සිදුවිය. ඉමාම්ගේ මිතුරන් ඔහුගෙන් විමසා තිබුණේ ඔහුට නැඟීසිටීමට සහ යුක්තියේ පාලනය පිහිටුවීමට අවශ්‍ය කුමන බලවේගයකින්ද හැකි වේද යන්නයි? එවිට ඉමාම් ළදරුවකුගේ තොටිල්ලක් පෙන්වීය. අවුරුදු 15 කට පසුව ඉරාන මුස්ලිම් තරුණයන් කැරැල්ලේ ප්‍රධාන රංගන ශිල්පීන් විය. ඒ වනවිටත් සමාජයක මුදුන් මල්කඩ වන් තරුණ පිරිස තුළ මානුශීය විප්ලවයක මූලබීජය ගැඹුරින්ම රෝපණය කිරීමට ඉමාම් සමත් විය.
ඉමාම් කොමේනි මානව වර්ගයා විශ්වයේ සියලුම ජීවීන්ගේ සාරය ලෙස හැඳින්වූහ. ඔහු පවසා ඇත්තේ “මිනිසා යනු මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ නිසි පුහුණුවෙන් සහ අධ්‍යාපනයෙන් මුළු ලෝකයම ප්‍රතිසංස්කරණයට ලක්වන ස්වර්ගීය හෝ යක්ෂ ජීවියකු බවට වර්ධනය විය හැකි ආශ්චර්යයකි. ඔහු හැදී වැඩීම හා පිරිසිදු කිරීම පන්ති කාමර ඉගැන්වීමට වඩා ප්‍රමුඛස්ථානයක් ලෙස සැලකුවේය. ඔහු සියල්ල සමඟ විද්‍යාව විශ්වාස කළේය. ආත්මය පවිත්‍ර කිරීම සමඟ නොඑසේ නම් එහි උත්තරීතර තත්ත්වය යක්ෂ පරමාර්ථ සේවයේ මෙවලමක් වන අතර ඔහු පැවසූ පරිදි “දුෂ්ට මනසක දැනුම නොදැනුවත්කමට වඩා හානිකර” බැව් අවධාරණය කළෝය. ඉමාම් කොමේනිගේ ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිඵලයක් වූයේ සමාජ ක්‍රියාකාරකම්වල කාලසීමාව තුළ කාන්තාවන්ගේ කොටස නැවත ස්ථාපිත කිරීමයි. ඉරාන ඉතිහාසයේ කිසිම අවස්ථාවක කාන්තාවන් මේ දශකයේ තරම් සාමාන්‍ය සහ දේශපාලන දැනුවත්භාවයක් ලබාගෙන නැති බවත් අද තරම් ඔවුන් තමන්ගේ ඉරණමට සම්බන්ධ වී නැති බවත් විප්ලවයෙන් පසු ඉරානය එඩිතරව පෙන්නුම් කරයි.
විප්ලවයේ උච්චතම අවස්ථාවන්හිදී, කාන්තාවන් පිරිමින් සමඟ උරෙන් උර ගැටී සේවයේ යෙදී සිටි අතර සමහර විට පිරිමින්ට වඩා සෑම දර්ශනවලම ඉදිරියෙන් සිටියහ. පනවන ලද යුද සමයේදී ඉරාන කාන්තාවන් යුද පෙරමුණු සඳහා සැපයුම් සැපයීමේදී ඔවුන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයන් සහ සහෝදරයන් ඉස්ලාමයේ සහ විප්ලවය ආරක්ෂා කිරීමට සහභාගි වීම, පෙරමුණු සඳහා සැපයුම් සැපයීමේ ඔවුන්ගේ සැබෑ සහභාගිත්වය පවා සමකාලීන යුද්ධවල පෙර නොවූ විරූ දෙයක් විය.
මේ වන විට අධ්‍යාපනයේ, විශ්වවිද්‍යාලවල, සෞඛ්‍ය හා වෛද්‍ය සංවිධානවල මෙන්ම රජයේ කාර්යාලවල සහ වෙනත් ක්ෂේත්‍රවල සියලුම සමාජ ක්‍රියාකාරකම්වල පිරිමින්ට සමාන්තරවම කාන්තාවන් ඉතා ක්‍රියාශීලී ය. ඉරාන කාන්තාව අනෙක් මුස්ලිම් රටවල කාන්තවට ආදර්ශයක් වේ. ඉමාම් හට පොත්පත් කිහිපයක් හැර පුද්ගලික වත්කම් නොමැති බව සඳහන් විය. නිවසේ තිබූ සරල ජීවිතයට අවශ්‍ය ප්‍රාථමික උපකරණ කිහිපයක් ඔහුගේ බිරිඳට අයත් විය.
කෝටි සංඛ්‍යාත ජනගහනයක් සිටින තෙල්වලින් පොහොසත් රටක නායකයා පමණක් නොව තවත් මිලියන ගණනකගේ හදවත් පාලනය කළ මිනිසෙකුගේ සියලු වත්කම් ලැයිස්තුව ඒවා විය, ඔහු බලමුළු ගැන්වීමේ නියෝගයක් නිකුත් කරන විට පෙළ ගැසුණු ජනතාව, දිවි පිදූ ආත්මයන් ඔහුගේ සැබෑම වත්කම් විය. ඉමාම්ගේ හෘදයාබාධය පිළිබඳ ආරංචි වූ විට ඔහු වෙත තම හදවත් පිරිනැමීමට රෝහල් දොරටුව අසල ට තෙරෙපෙමින් පෙළ ගැසී සිටියේ මේ ආදරනීයන්ය. ඉමාම් හරි හම්බ කළ නියම වත්කම එයයි. මෙතරම් ජනප්‍රියත්වයේ රහස සෙවිය හැක්කේ ඔහුගේ බලවත් ආධ්‍යාත්මික ඇදහිල්ල තුළත්, දැහැමි සහ සත්‍යවාදී බව තුළ පමණි.
ෆාතිමා ෂාෆානි
