රටින් ගෙන්වන්න වෙයිද?

මෑත කාලයේදී ලොව පුරා ජනතාවට දිනෙන් දින මුහුණ පාන්නට සිදුවන අභියෝග වැඩි වන තත්ත්වයක් දක්නට ලැබේ. රට රටවල ඇති වන යුද ගැටුම්, ස්වභාවික විපත් මෙන්ම නොයෙකුත් අවුල් වියවුල් නිසා මේ වන විට සකල ලෝකවාසී ජනතාවම එකම දම්වැලක පුරුක් මෙන් ප්‍රශ්න ගොන්නක සිරවී සිටී. එක රටක අර්බුදයක් තවත් රටකට වෙනත් ආකාරයකින් බලපෑම් එල්ල කරයි. රුසියා – යුක්‍රේන යුද්ධය මෙන්ම ඊශ්‍රායල් – පලස්තීන ගැටුම ලෝක ආර්ථිකයට මෙන්ම මෙරට ආර්ථිකයට ද දැඩි බලපෑමක් එල්ල කරයි. එක පැත්තකින් ඉන්ධන මිල වැඩි වීමෙන් සහ පොහොර මිල ඉහළ යෑමෙන් බලපෑම් එල්ලවන අතර තවත් පැත්තකින් අපගේ භාණ්ඩ අපනයනය සීමා වීම නිසා ද දැඩි බලපෑමක් එල්ල වේ.

මෙරට විදුලි බිල වැඩි වී තවම හය මාසයක්වත් ගෙවුණේ නැත. දැන් යළිත් වරක් විදුලි මාරයා ජනතාව ගිල ගැනීමට බලා සිටී. මේ වන විට ජනතාවට විදුලිබල මණ්ඩලය නයාට අඳුකොළ ගානය. ආණ්ඩුවට මිල වැඩි කිරීමට අවශ්‍ය වූ විට මොන බාධක, නීති රෙගුලාසි තිබුණත් ඒ සියල්ල උල්ලංඝනය කොට මිල වැඩි කෙරේ. ඉන්ධන මිල ද එසේය. නමුත් ලෝක වෙළෙඳපොළේ තෙල් මිල කොපමණ අඩු වුවත් අවුරුද්ද මුළුල්ලේම වර්ෂාව ලැබී කෙතරම් අඩු මිලට විදුලිය නිපදවුවත් මේ දෙකෙහිම මිල පහළ යෑමක් නම් කිසිදා දක්නට නොලැබේ.

තවත් පැත්තකින් ගෙන බැලුවොත් රටේ ආණ්ඩු වලින් පමණක් නොව කාලගුණයෙන් පවා ජනතාවට ගෙන දෙන්නේ දැඩි පීඩාවකි. රටේ එක පැත්තකට අධික වර්ෂාවක් ලැබී ගොවියාගේ අස්වැන්න විනාශ වන අතර තවත් පැත්තක නියඟය හේතුවෙන් විශාල ගොවි බිම් ප්‍රමාණයක් විනාශ වී තිබේ. මේ සියල්ලෙන් ම පීඩාවට පත් වන්නේ අහිංසක මහජනතාව ය. රටේ ජනතාවට ආහාර සපයන එළවළු සහ වී ගොවියා ය. එයිනුත් වී ගොවියා විශේෂය. වී ගොවියා මේ වන විට ගිරයට හසු වූ පුවක් ගෙඩියක් මෙන් හැම පැත්තකින් ම පීඩාවට පත්වේ.

● නිසි කලට පොහොර නොලැබීම

දැනට වර්ෂ තුන හතරක සිට ම වී ගොවිතැනට අවශ්‍ය පොහොර ටික කලට වෙලාවට ගොවියා අතට පත්වන ආකාරයක් දකින්නට නැත. කලින් කලට නිලධාරීන් මෙන්ම බලධාරීන් ගන්නා තීන්දු තීරණ ද මේ සඳහා බලපා තිබේ. යල කන්නයට නොමිලේ පොහොර දෙනවා යැයි පවසන ආණ්ඩුව මහ කන්නය වන විට සහන මුදලකට පොහොර සපයන බව පවසයි. නැවතත් ඊළඟ කන්නය වන විට තවත් ප්‍රත්පත්ති තීන්දුවකට එළඹෙන ආණ්ඩුව පොහොර වෙනුවට වවුචර්පත් ලබාදෙයි. එම උත්සාහය අසාර්ථක වන තැන නැවතත් ඊළඟ කන්නයට වැඩි මිලට හොඳ පෝර දෙනවා යැයි පවසා ගොවියා පීඩාවට පත්කරයි. එම උත්සාහයන් අසාර්ථක වන විට නැවත වරක් සහන මිලට පොහොර සපයන බව පවසයි. මෙවර හෙක්ටයාරයකට රුපියල් 15000ක් ගොවීන්ගේ බැංකු ගිණුම්වලට බැරකෙරේ. මෙයාකාරයට පසුගිය වසර කීපය තුළ ආණ්ඩුව විසින් ගොවියාට පොහොර සැපයීම පිළිබඳ තීන්දු තීරණ කී වතාවක් නම් වෙනසකට භාජනය කර තිබේද. එම තීන්දු තීරණ කොතරම් දුරට සාර්ථක වී තිබේ දැයි දැන ගැනීමට ගොවි මහතකු විමසුවා නම් මේ තීන්දු තීරණ පිළිබඳ හොඳ හැටි කියා දෙනු ඇත.

මඩ පොහොර අවශ්‍ය කාලයට වෙළෙඳපොළේ පවතින්නේ මඩ පොහොර නැත. ඒ වෙනුවට පවතින්නේ යූරියා ය. යූරියා අවශ්‍ය මොහොත වන විට පවතින්නේ බන්ඩි පොහොර ය. බන්ඩි පොහොර අවශ්‍ය අවස්ථාව වනවිට වෙළඳපොළේ මඩ පොහොර පවතී. ගොවියාට අවශ්‍ය වෙලාවට අවශ්‍ය තරමට නිසි ප්‍රමිතියෙන් යුතුව පොහොර ටික සැපයීමට තවමත් ආණ්ඩුව අසමත් වී ඇත. වවුචර්පත් ටික ගොවි ජනතාවට කලට වෙලාවට බෙදා දුන්නැයි ආණ්ඩුව උදම් ඇනුවත් වවුචර් පතත් රැගෙන වෙළඳපොළට යන ගොවියාට එන්න වෙන්නේ හිස් අතිනි. ඒ පොහොර නැති බැවිනි. පැවතියත් ඒවා ගිනි ගණන්ය.

● ජල ගැටලුව

වී ගොවිතැනට ඇති මූලිකම ගැටලුවක් වන්නේ ගොවීන්ට නිසි කලට වෙලාවට අවශ්‍ය තරම් ජලය නොලැබීමයි. මෙම කරුණෙහිදී වාරිමාර්ග නිලධාරීන්, කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් මෙන්ම ගොවි ජනතාවද මෙයට එක හා සමානව වැරදිකරුවන් වේ. රටකට නියඟයක් බලපාන්නේ නම් එම තත්ත්වය කල්තියා ගොවි ජනතාවට මෙන්ම රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයට දැනුම්දීම කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ වගකීමකි. එම උපදෙස් නිසි පරිදි ගොවි ජනතාවට අවබෝධ කර දී ඔවුන්
ගොවිතැන් කටයුතු සඳහා යොමු කිරීම වාරිමාර්ග දෙපාර්තමේන්තුවේ වගකීමකි. එම උපදෙස් පිළිපැද නිසි කලට වෙලාවට ගොවිතැන් කටයුතු සිදුකිරීම ගොවි මහතුන්ගේ වැඩකි. නමුත් සමහර ගොවි මහත්වරු කම්මැලි කමෙන් පැත්තකට වී සිට අන්තිම මොහොතේ ගොවිතැන් කටයුතු වලට මුල පුරයි. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ කුඹුරු ඉඩම් නියඟයට හසු වීම හෝ අධික වර්ෂාවට හසුව වගාව පාළු වීම ය. මෙරට ජල කළමනාකරණය පවතින්නේ ඉතාම පහළ මට්ටමකය.

මීට ඇති හොඳම උදාහරණය වන්නේ පසුගිය කාලයේ වලව වම් ඉවුර ප්‍රදේශයේ ගොවීන්ගේ කුඹුරු ඉඩම්වලට සිදු වූ නස්පැත්තිය ය. මහාචාර්ය බුද්ධි මාරඹේ මහතා පවසන ආකාරයට නියඟයට හසුවීමෙන් කුඹුරු ඉඩම් අක්කර හැට දහසකට අධික ප්‍රමාණයක් බිලිවී වී මෙට්‍රික් ටොන් ලක්‍ෂයකට අධික ප්‍රමාණයක් විනාශ වී ඇත. ගොවීන් නිසි කලට වෙලාවට වගා නොකොට පමාවී කුඹුරට බැසීමේ ප්‍රතිඵල එසේය.

උඩවලව ජලාශයෙන් අවශ්‍ය තරම් ජලය සපයා ගැනීමට නොහැකි තැන සමනලවැව ජලාශයෙන් ජලය ඉල්ලා උපවාස සත්‍යග්‍රහ පවා කරන්නට ගොවි ජනතාවට සිදුවිය. නමුත් ගොවි මහත්වරු ජලය ඉල්ලා සිටි පළමු අවස්ථාවේම ජලය නොලැබිණි. සති දෙක තුනක ඇවෑමෙන් ජලය ලැබුණද ඒ වන විට සිදුවිය යුතු සියල්ල සිදුවී හමාරය. අවසානයේ සිදුවූයේ වී ගොවියා මෙන්ම විදුලි පාරිභෝගිකයාත් අනාථ වීමය. ආණ්ඩුවේ මේ ක්‍රියා පිළිවෙත අපට සිහි ගන්වන්නේ මුට්ටියක බෙල්ල හිර කර ගත් එළුවාගෙන් මුට්ටියත් බෙල්ලත් බේරා ගැනීමට මහදැනමුත්තා උත්සාහ දැරූ කතා පුවතයි.

මේ වන විට රටේ බොහෝ ප්‍රදේශවලට අධික වර්ෂාවක් ලැබේ. එයින් විනාශ වූ ගොවිබිම් ප්‍රමාණය තවමත් ගණනය කොට නැත. කෙසේ වෙතත් එළඹෙන මහ කන්නයේදීවත් ගොවීන් කලට වේලාවට කුඹුරු වෙත ගෙන්වා ගැනීමට නිලධාරීන් කටයුතු කළ යුතුය. නැතිනම් ලබන වසරේත් සිදුවන්නේ ජලය ඉල්ලා උද්ඝෝෂණය කිරීමට ය. ඒ ලබන වසරේත් නියඟ තත්ත්වයක් ඇතිවිය හැකි බවට අනාවැකි පළ කොට ඇති නිසාය. එසේ සිදුවුවහොත් ලබන වසරේත් මෙරට ජනතාවට රස බලන්නට වන්නේ මෙරට බත් කටක රස නොව රට සහල්වල රසය.

දැන් පෙර මෙන් සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම මගින් කරන ගොවිතැන අසාර්ථක වී තිබේ. ඒ මේ වන විට ලොව පුරා පවතින දේශගුණ රටාව වෙනස් වී ඇති බැවිනි. වෙනදා වර්ෂාපතනය නොලැබුණු මාස වලට දැන් වර්ෂාපතනය ලැබෙයි. වර්ෂාපතනය ලැබුණු කාලවලට දැන් දැඩි නියඟයක් බලපායි. එම නිසා කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව දෙන උපදෙස් පිළිපැද කටයුතු කිරීම ජනතාවට වඩාත් යහපත් වේ.

● වී මිල පහළ වැටීම

ගොවි ජනතාව නිරතුරුවම පීඩාවට පත් කළ ප්‍රශ්නයක් වන්නේ වී සඳහා සහතික මිලක් නොමැති වීමයි. පෞද්ගලික මෝල් හිමියන් සහල් තොග සඟවා කෘතිම මිල වැඩි කිරීමක් සිදු කරන සෑම අවස්ථාවකදීම ආණ්ඩුව කරන්නේ පිටරටින් සහල් ගැන්වීමයි. එය වෙනත් වටයකින් ප්‍රයෝජනයට ගන්නා පෞද්ගලික මෝල් හිමියන් කරන්නේ ගොයම් කැපෙන කාලයට රට සහල් මෙන්ම ඔවුන් සතු පරණ සහල් තොග වෙළෙඳපොළට මුදාහැර වෙළඳපොළේ සහල් මිල ක්ෂණික පහත හෙළීමයි. ඒ නිසා වෙළෙඳපොළේ වී මිලත් ශීඝ්‍රයෙන් පහළ බසී.

මෙරට වී ගොවීන්ගෙන් අති බහුතරයක් වගා කරන්නේ තම කණකර උකසට තබා හෝ ණය වෙලාය. සමහරු කඩවලට ණය වී ඇති අතර තවත් සමහරු වී මුදලාලිලාගෙන් අයට ණයට මුදල් ලබාගෙන ඇත. ඒ කෙසේ වෙතත් ගොයම් කපා පාගා අවසන් වූ විගස ඔවුන් ඒ ණය බේරිය යුතුය. වී මිල අඩු වුණත් වැඩි වුණත් ඔවුන්ට කරන්නට වෙන විකල්පයක් නැත.

සීසෑමේ පටන් සියලු කටයුතුවලට වී මුදලාලි නොමසුරුව වියදම් කරන්නේ මේ තත්ත්වය දැනගෙනය. රට වටේට ණය වී සිටින ගොවියා අවසානයේ කරන්නේ කීයට හෝ වී ටික දී ණයෙන් නිදහස් වීමය.

● ආණ්ඩුවත් වී මිලදී ගැනීම නවතයි

මේ වන විට ආණ්ඩුව විසින්ද වී මිලදී ගැනීම නවතා දමා ඇත. ජනතාවට පොඩි හෝ බලාපොරොත්තුවක් තිබුණේ පාලන මිලට තම වී වලින් කොටසක් හෝ ආණ්ඩුවට විකුණා දමා කීයක් හරි උපයා ගැනීමට ලැබීම ය. නමුත් දැන් ඒ මාර්ගයත් වැසී ඇත්තේ ආණ්ඩුව වී මිලට ගෙන අවසන් බැවිනි. මෙවර කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශය විසින් වී අලෙවි මණ්ඩලය හරහා ගබඩා 39 විවෘත කොට වී මිලට ගනු ලැබූ ලැබුවේ නාඩු වී කිලෝවක් රුපියල් 95 ටත් සම්බා වී කිලෝව රුපියල් 100 කටත් සහ කීරි සම්බා වී කිලෝව කිලෝවක් රුපියල් 105 කටත් වශයෙනි.

නමුත් ගොවීන් පවසනුයේ දැන් පවතින නිෂ්පාදන වියදමත් සමග අවම වශයෙන් වී කිලෝවක් සඳහා රුපියල් 130 ක පමණ මුදලක් වත් දිය යුතු බවය. ගොවීන් රු. 130 ක් ඉල්ලා සිටින විට පෞද්ගලික වෙළෙඳුන් වී මිලට ගන්නේ රුපියල් 70ට 80 ට ය. ගොවීන් පවසන්නේ මේ වන විට වී කිලෝවක නිෂ්පාදන වියදම රුපියල් සීයක් පමණ වී ඇති බවයි. නිසි මිලක් එනතුරු වී ටික ගබඩා කර තබා ගැනීමට ගොවියාට පහසුකම් නැත. ගබඩා පහසුකම් තිබුණත් එසේ තබාගෙන සිටීමට තරම් වත්කමක් ගොවියාට නැත. එමෙන්ම වන අලින්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීමද තවත් ගැටලුවකි.

විදෙස් රටවල සිටිනා ගොවීන් හා සසඳන කල මෙරට ගොවියෝ අන්ත දිළින්දෝ වෙති. ඊට එක හේතුවක් වන්නේ නිෂ්පාදන වියදම අධික වීමයි. මෙරට වී කිලෝවක් නිපදවන මිලට වඩා හරි අඩකටත් අඩුවෙන් විදෙස් රටවල් වී කිලෝවක් නිෂ්පාදනය කරයි. ඊට හේතු වන්නේ ගොවිතැන යාන්ත්‍රීකරණය වීමයි. අක්කර සිය දහස් ගණනක් එක් ගොවියකු විසින් තමන්ගේ යන්ත්‍ර සූත්‍ර මගින් අස්වද්දන විට මෙරට ගොවියා අක්කරයක් දෙකක් දහ පහළොස් දෙනෙක් යොදාගෙන සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම වලට සිදු කරයි. විදෙස් රටවල ගොවියා අක්කර සිය ගණනකට විනාඩි කීපයක් තුළ රසායනික ද්‍රව්‍ය තෙල් පොහොර යොදන විට දහස් ගණනක් වියදම් කර මෙරට ගොවියා දින දෙක තුනක් තම ගොවිතැන වෙනුවෙන් කාලය මිඩංගු කරයි.

එමෙන්ම වෙඩි වැඩි ඵලදාවක් දෙන දෙන නව වී ප්‍රභේද සහ නව තාක්ෂණික ක්‍රම එන රටවල බහුල වශයෙන් භාවිත වේ. තවමත් නවීන ක්‍රමවලින් ඉදිරියට යෑමට මෙරට ජනතාව කැමැත්තක් නැත. මෙරට ගොවිතැන හැමදාමත් පාඩු ලබන්නේ මේ හේතු නිසාය.

කෘෂිකර්මයට සම්බන්ධ රාජ්‍ය ආයතන මැදිහත් වී ගොවියා තාක්ෂණයට හුරු කළ යුතුය. අවම සේවක පිරිසගෙන් තම වගාව සිදු කර ගැනීමට හුරු කිරීම, කාලගුණ රටාව වෙනස් වන ආකාරය පිළිබඳ නිරන්තර දැනුවත් කිරීම මෙන්ම වගාව සඳහා වැළඳෙන රෝගාබාධ වලට කඩිනමින් නිසි විසඳුම් ලබාදීම සිදුකළ යුතුය.

● සොච්චම් වන්දියක්

ගොවිජනතාව මොන තරම් උත්සාහ දැරුවත් පැමිණෙන ස්වභාවික විපත් වලින් වගාව ආරක්ෂා කර ගත නොහැක. එවන් අවස්ථාවල දී රජය මගින් වන්දි මුදලක් ප්‍රදානය කරනු ලබයි. පසුගිය කාලයේ විශාල වශයෙන් කුඹුරු ඉඩම් විනාශ වූ අවස්ථා කිහිපයක්ම වාර්තා විය. වලව වම් ඉවුර කලාපයේ මෙන්ම අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ ද විශාල වශයෙන් වගාවට හානි සිදු වූහ. ආණ්ඩුව මගින් මේ සඳහා වන්දි මුදල් ප්‍රදානය කරන බව පැවසුවත් තවමත් ඒවා ලැබෙන ආකාරය පිළිබඳ හරිහැටි වාර්තා නොවේ. එසේම ගොවි ජනතාව පවසන ආකාරයට මේ ලබා දෙන වන්දි මුදල ප්‍රමාණවත් නොවන බව ද ඔවුන්ගේ අදහසයි. ආණ්ඩුව විසින් මේ වන විට තීරණය කර ඇත්තේ වගාව සම්පූර්ණයෙන් විනාශ වීම සඳහා අක්කරයකට රුපියල් 40,000ක මුදලක් ගෙවීමටයි. නමුත් ගොවීන් පවසන්නේ දැන් පවතින නිෂ්පාදන පිරිවැයත් සමග අක්කරයක් අස්වැද්දීමට අවම වශයෙන් රුපියල් 70,000 කට වැඩි මුදලක් වියදම් වන බැවින් අක්කරයක් සඳහා රුපියල් ලක්ෂයක වත් වන්දියක් ලබා දෙන ලෙසයි.

පසුගිය කාලය මුළුල්ලේම වගාහානි සිදුවූ හැම අවස්ථාවකම වන්දි ලබා ලබාදෙන බව ලබා දෙන බව පැවසුවත් වන්දි ලැබුණු අවස්ථා විරලය. නැතිනම් එම වන්දි මුදල් ලැබෙන්නේ අවුරුදු ගණනක් ඉක්ම වීමෙන් පසුය. විපතට පත් ජනතාවට එයින් ගොඩ ඒමට මගපාදන ක්‍රමයක් මෙරට පාලන තන්ත්‍රය තුළ නැත. මෙවර වගා හානියට වන්දි ලබා ගෙන ලබන කන්නය වපුරන්න බලා සිටින ගොවීන්ට තම වගාව සිදු කරගත හැකි වන්නේ තවත් වසරක් දෙක තුනක් ගිය පසුය.

● තෙල් මිලත් ගොවියාට හරහට හිටී

මේ වනවිට මෙරට කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා යොදා ගන්නා යන්ත්‍ර සූත්‍රවලට භාවිත කරන ඉන්ධන මිල පෙර පැවති මිල මෙන් දෙතුන් ගුණයකින් වැඩි වී තිබේ. ඒ හේතුව නිසා ගොවීන් දැඩි පීඩාවකට පත් වී තිබේ. කලින් අක්කරයක් සීසෑමට අය කළ මුදල මෙන් දෙතුන් ගුණයක් දැන් ඒ සඳහා අයකරයි. එමෙන්ම ගොයම් කැපීම සඳහා භාවිත කරන යන්ත්‍ර සූත්‍ර අයකරන මිලද පෙර පැවතියාට වඩා දෙගුණයකින් ඉහළ ගොස් තිබේ. නිෂ්පාදන පිරිවැය මෙලෙස ඉහළ ගියා ගියාට ගොවියාට වී සඳහා ලැබෙන මුදල වැඩි වී නැත. මේ හැම පැත්තෙන්ම තැලෙන්නේ අසරණ ගොවියා ය.

● විදුලියෙනුත් ගොවියාට බැට

විදුලි බිල වසරකට දෙතුන් වතාවක් ඉහළ යෑම නිසා වී මෝල් පවත්වාගෙන යා නොහැකි තත්ත්වයට පත්ව තිබේ. එම නිසා මෝල් හිමියන් තමන්ගේ පාඩුව පියවා ගැනීමට සිදු කරන්නේ ගොවියාගෙන් ගන්නා වී වල මිල තවදුරටත් පහළ දැමීමයි. කොයි පැත්තෙන් බැලුවත් අවසානයේ එම පීඩනය දරා ගැනීමට සිදුවන්නේ ගොවි ජනතාවට ය. එසේම වී මෝල් හිමියන් අනෙක් පැත්තෙන් එම බර පටවන්නේ පාරිභෝගිකයාටය. සහල් මිල දිනෙන් දින වැඩි කරන මෝල් හිමියන් තම නිදහසට පවසන්නේ ඉන්ධන මිල සහ විදුලි බිල වැඩි වී ඇති නිසා සහල් මිල වැඩි කිරීමට සිදුවන බවයි.

රටේ එක පෙදෙසක ගොවියා නියඟයෙන් පීඩා විඳිද්දී තවත් පෙදෙසක ගොවියා වැසි වැඩි කමින් පීඩා විඳී. විදුලි බිලෙන් වී මෝල් හිමියන්ට බර පැටවෙද්දී එය වෙනත් ආකාරයකින් ජනතාව පිට පැටවේ. ගොවියාගෙ පිහිටට සිටින ආණ්ඩුවක් කර අරිද්දී ගොවියාට සිදු වනුයේ සිඟමන් යදින්නටය. දිනෙන් දින ගොවියා ගොවිතැනින් ඈත් වන්නේ මේ නිසාය. ලොව පුරා යුද උණුසුමක් පවතින, දේශගුණ විපර්යාසවලින් ලොව වෙලාගන්නා මෙවන් වකවානුවකදී වගකිවයුතු බලධාරීන් සිදු කළ යුත්තේ නිකරුනේ කල් මැරීම නොව හෙට දවසේ මෙරට ජනතාවගේ බඩ ගින්දර නිවා දැමීමට කටයුතු කිරීමය. ඉන්දියාව ඇතුළු බොහෝ රටවල් මේ වන විටත් තම නිෂ්පාදන අපනයනයන්ට සීමා පනවා ඇත. ඒ ඉදිරියේදී ඇතිවන ස්වභාවික විපත් හා යුද තත්ත්වයන්ට මුහුණ දීමටය. නමුත් මෙරට පාලකයන් ගොවියා වෙනුවෙන්වත් පාරිභෝගිකයා වෙනුවෙන්වත් පෙනී සිටින ආකාරයක් දක්නට නැත. දෙවන ලෝක යුද්ධය සමයේ මෙන් විශාල යුද කෝලාහල තත්ත්වයක් ඇතිවුවහොත් මෙරට ජනතාවට බඩගින්නේ මිය දෙන්නට සිදු වනවා ඒකාන්තය.

සමීර කන්නන්ගර

සහල් මිල ඉහල යෑම මේවන විට ක්‍රමයෙන් සිදුවූවත් පසුගිය කාලය තුළ මෙරට වී අස්වැන්න ඉතා අඩුමුදලකට ගත් බවද අප කළ සොයාබැලීම් වලින් පැහැදිලි විය. එහෙත් මේවනවිට නාඩු සහල් කිලෝ එකක් රුපියල් 210 කුත් කීරි සම්බා කිලෝ එකක් රුපියල් 275කුත් තොග වශයෙන් අලෙවි වෙයි. නාඩු සහල් සිල්ලර මිල රුපියල් 215ත් රුපියල් 220 අතර මිලකටද කීරි සම්බා රුපියල් 280 ක මිලකට අලෙවි වන බවද අලෙවි වන බව වෙළෙඳසල් හිමියෝ පවසති.

මෙරට ගොවීන් මුහුණ පා ඇති ප්‍රශ්න ගැන පසුගිය වකවානුව තුළ බොහෝ සෙයින් විවිධ මාධ්‍ය ඔස්සේ කතාබහට ලක්විය. ඒ අතරින් මෙරට සහල් අවශ්‍යතාවයට සෘජුදායකත්වයක් දක්වන දේශීය වී ගොවියා පසුගිය කාලය තුළ සිට මුහුණ පෑ කරුණු හේතුවෙන් මේ වනවිටත් දේශීය වී ගොවියා අනතුරේය. ඒ වෙන කිසිවකුත් නොව දේශීය වී සඳහා සහතික මිලක් හා සාධාරණ මිලක් නොමැති කමය. මේවන විට මෙවර මහ කන්නයේ සහල් අස්වැන්න නෙළාගැනීම අවසන් වෙමින් ඇත. එහෙත් අපේ රටේ වී ගොවීන්ට නියමිත මිලකට වී තොග විකුණාගැනීම දැවැන්ත අභියෝගයකි. බොහෝ ගොවීන් පවසන ආකාරයට තමන් ගොවිතැන සඳහා වියපැහැදම් කළ මුදලවත් උපයා ගැනීමට දැනට රජය මගින් සහතික කර ඇති වී මිල කිසිසේත්ම ප්‍රමාණවත් නොවන බවකි. මෙරට පොහොර ප්‍රශ්නය හෙවත් කාබනික පොහොර යෙදීමේ වැඩපිළිවෙල දේශීය කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා යෙදවීමත් සමඟම රටේ ගොවීන් මුහුණුදුන් ගැටලු තවමත් නිසියාකාරව නිරාකරණයද වී නොමැති බව පෙනේ. එවන් පසුබිමක ණයතුරුස්වී මෙරට වී ගොවියා වගාකළ අස්වැන්න සඳහා නිසි මිලක් නොමැතිවීම හා රජයේ වී මිලදී ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය අක්‍රමවත් බව නිසා මෙරට වී ගොවියා වැටී ඇත්තේද බරපතල අවදානමකටය.

● වී අලෙවි මණ්ඩලය නැති වී මිලදී ගැනීම

පසුගිය මහ කන්නයේ වී මිලදී ගැනීම සඳහා වී අලෙවි මණ්ඩලය මැදිහත්වීමක් නොමැති බව පසුගිය කාලය තුළ කෘෂිකර්ම ඇමැතිවරයා සඳහන් කළේය. ඒ අනුව පසුගිය මහ කන්නයේ වී මිලදී ගැනීම දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරුන් හා ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන් මගින් සිදුකිරීමට රජය තීරණය කර ඇතැයි ඔහු පෙන්වා දුනි. මහ කන්නයේ වී මිලදී ගැනීමේ කටයුතු සඳහා වී අලෙවි මණ්ඩලය මගින් සිදුනොකරන අතර වී මෙට්ට්්‍රක් ටොන් 66,000 ක් දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරුන් මගින් මිලදී ගැනීමට රජය සැලසුම් කර තිබෙන බව ඇමැතිවරයා පැවැසීය. එහෙත් පසුගිය යල කන්නයට සිදුවූ දෙයම මෙවරත් සිදුවේ දැයි ගොවීහු දැඩි කනස්සල්ලෙන් පසුවෙති. පසුගිය වර්ෂයේද රජය මගින් වී මිලදී ගැනීමේදී සිදුවූ අක්‍රමිකතා ගැන හා බෝඩ් ලෑල්ලට පමණක් සීමාවී තිබූ වී අලෙවි මණ්ඩලයේ වී මිලදී ගැනීම ගැනද විවිධ පුවත් පලවිය.

● වී අලෙවි මණ්ඩලය

මෙරට පවතින බංකොලොත්භාවයට වැටී ඇති රාජ්‍ය ආයතන අතරින් වී අලෙවි මණ්ඩලයට හිමිවන්නේද ප්‍රමුඛ ස්ථානයකි. පසුගිය වකවානුව තුළ සලකා බැලීමේදී අපේ රටේ වී ගොවියාගේ වී අස්වැන්න මිලදී ගැනීමට මෙම වී අලෙවි මණ්ඩලයට නොහැකිවිය. මෙරට ගොවියාගේ වී මිලදී ගැනීම, සහල් මිලදී ගැනීම, අලෙවි කිරීම, සැපයීම සහ බෙදාහැරීමේ ව්‍යාපාරයක් ලෙස පවත්වාගෙන යාම වී අලෙවි මණ්ඩලයේ අරමුණු වුවත් මේ දක්වාම මෙම වී අලෙවි මණ්ඩලයෙන් ජනතාවට සියයට සියයකම සේවයක් සිදුවුණාද යන්න ප්‍රශ්නයකි. තවද මෙම මණ්ඩලය සතු කාර්යයක් වූ සාධාරණ මිලකට ඉහල ගුණාත්මකභාවයෙන් යුත් සහල් ඇතුළු ධාන්‍ය සැපයීම සඳහා කටයුතු කිරීමද මෙම වී අලෙවි මණ්ඩලයෙන් මෙරට ජනතාවට ඉටුවී නොමැති බවද ගොවීහු නගන චෝදනා වලින් පැහැදිලිය. මෙම වී අලෙවි මණ්ඩලයට සිදුවූයේ කුමක්ද යන්න රජයක් මගින් සොයා බැලිය යුතුය. එදා සිට මේ දක්වා මෙම මණ්ඩලය පාඩු ලබන්නේ කෙසේද යන්න සොයාබැලීමට තවමත් රටේ සිටින කෘෂි ආර්ථික ඔස්තාර්ලාටද වුවමනාවක් නැත. 1972 ආරම්භ කර ඇති මෙම වී අලෙවි මණ්ඩලයෙන් මේ දක්වාම ඉටුවී ඇති සේවාව නතර වී ඇත්තේ වංචා හා දූෂණ වලින් සපිරි ආයතනයක් බවට වී අලෙවි මණ්ඩලය පත්ව ඇති බවට විගණන වාර්තා වලින් හෙලිවීමත් සමඟය.

● වී කර්මාන්තයට මොකද වුණේ?

පසුගිය සමයේ මෙරට කෘෂිකර්මාන්තය එල්ලවූ බරපතල අභියෝගයක් වන්නේ රසායනික තෙල් පොහොර තහනමයි. තවද කෘෂි යන්ත්‍ර සූත්‍ර වල මිල ඉහළ යෑම හා ඉන්ධන මිල ඉහල යෑම මෙරට කෘෂිකර්මාන්තය බොහෝ සෙයින් බලපෑවේය. මෙයින් රජරට ගොවියා හා රටේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවල ගොවීන්ට සිය කෘෂිකර්මාන්ත සිදුකරගෙන යෑමට සිදුවූයේ බොහෝ කම්කටොළු මැද්දේය. මේ වනවිටත් මෙරට වී ගොවීන්ගේ ප්‍රශ්න බොහෝය. මෙවර මාස් කන්නයේ තමන් විශාල මුදලක් වැයකොට ණය තුරුස් වගාකළ වී අස්වැන්න විකුණාගැනීම නොහැකිව ගොවීන් පසුතැවෙති. මේ සම්බන්ධව අපි ජාතික ගොවිජන එකමුතුවේ සභාපති අනුරාධ තෙන්නකෝන් මහතාගෙන් විමසුවෙමු. ඔහු ගොවීන් මේ වනවිට මුහුණු පා ඇති ගැටලු පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක විස්තරය අප වෙත ගෙනහැර පෑවේය.

“මේ වන විට මහකන්නයේ අස්වනු කැපී අවසන්. නමුත් ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ සමහර දිස්ත්‍රික්ක වල අස්වනු හොදයි ගුණාත්මක පොහොර ලැබුණු හා පුද්ගලික පොහොර සමාගම් වලින් ගත්තු ඒවා. හැබැයි සමස්ථයක් විදියට 30%-40% පමණ අස්වනු හානියක් තිබෙනවා. මෙයට බලපෑවේ විශේෂයෙන්ම කන්න තුනක් හතරක් යනතුරු මඩපොහොර නෑ. ඒ කියන්නේ මූලික පොහොර නෑ (TSP). එමෙන්ම බණ්ඩි පොහොර (MOP) නෑ. ඒ නිසා මේ නිසා අස්වනු හානියට ප්‍රබල වශයෙන් මේවා බලපෑවා. අනිත් එක තමයි ගොවියාට යූරියා පොහොර ලැබුණට ගුණාත්මක යූරියා පොහොර ලැබුණෙත් නෑ. ගුණාත්මක කාබනික පොහොර ලැබුණෙත් නෑ. මේ හේතු නිසා තමයි විශේෂයෙන්ම ගොයම් කහවීම ආදී රෝග වලට ගොඩක්ම බලපෑවා. මේ නිසා පොළොවේ සමතුලත බව නොමැති නිසා ගොයමට දැඩිලෙස බලපෑවා. නමුත් කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශය කවදාවත් මේවා පිළිගන්නේ නෑ ඒ අයගේ වැරැද්ද කියලා. 2021 දී ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිවරයා සිදුකල රසායනික තෙල් පොහොර තහනම නිසා මේ වනවිට සිදුව ඇති විනාශය භාරගන්න ඕන කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව හා අමාත්‍යාංශය සහ අදාල ඇමැතිවරයා. ඔවුන්ට තවමත් මෙය නිවැරදි කරන්න බැරිවුණා. පස්සේ 2021 වර්ෂයේ නොවැම්බර් වන විට රසායනික තෙල් පොහොර තහනම නැවත ඉවත් කර ගැනීමට ඔවුන් කටයුතු කරා. කන්න තුනක් යනකන් කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශයට සහ ඇමැතිවරු මාරුවුණා තුන්දෙනෙක්. මේ අයට වී වගාවට අවශ්‍ය ගුණාත්මක පොහොර ටික දෙන්න, මූලික පොහොර ටික දෙන්න බැරිවුණා. ලබන කන්නයේ පොහොර ටික අප විසින් නිතරන්තරයෙන්ම හඬනගපු නිසා දැන් ගෙනත් තියෙනවා. ඒ පිළිබඳව අපි සතුටු වෙනවා. දැන් පොහොර බෙදමින් යනවා මේ වනවිට අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයට පොහොර බෙදාගෙන යනවා මඩපොහොර :TSP). හැබැයි දැන් තියෙන ප්‍රශ්නය මේ පොහොර දුන්නට ලෝක ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානයෙන් බෙදන නොමිලේ බෙදන මේ පොහොර හැම ගොවියටම බෙදනවාද නැත්නම් වෘත්තීමය ගොවියන්ට පමණක්ද කියන එක. වෘත්තීමය ගොවියන් කියා අපි අදහස් කරන්නේ සාමාන්‍යයෙන් අක්කර දෙකහමාරට වඩා තිබෙන ගොවීන්ට. පසුගිය සහනාධාර මුදල් දුන්නේ වෘත්තීමය ගොවීන්ට නොවේ. හෙක්ටයාර එකටත් වඩා අඩු අයට. ඒ කියන්නේ ඔවුන් වෘත්තීමය ගොවීන් නොවේ. දැන් ගොවියට තියෙන තදබල ලෙසම ප්‍රශ්නය වන්නේ මේ මාස් කන්නයේ වී ටික විකුණා ගන්න බැරිකම.

රජයේ වී මිලදී ගැනීම මුළුමනින්ම අසාර්ථකයි. වී අලෙවි මණ්ඩලය මුළුමනින්ම අයින් වෙලා තියෙන්නේ වී මිලදී ගැනීමෙන්. ඒ නිසා අපි කියන්නේ වී අලෙවි මණ්ඩලයේ සභාපතිවරයින්ට, නිලධාරීන්ට පඩිනඩි නොදී මේවා වහල දාන්න කියා. වී අලෙවි මණ්ඩලය වී මිලදී ගන්නේ නැත්නම් වැඩක් නැහැ. ඒ නිසා වී අලෙවි මණ්ඩලය කියන්නේ සුදු අලියෙක්. දැන් රජයේ ආණ්ඩුව තීරණය කළේ වී මිලදී ගැනීම සදහා දිස්ත්‍රික් ලේකම් හරහා ප්‍රාදේශීය ලේකම් හරහා කුඩා හා මධ්‍යම පරිමාණ සහල් කර්මාන්තකරුවන් හා වීමෝල් හිමියන් ලවා වැඩේ කරවන්න. හැබැයි මේක මුළුමනින්ම අසාර්ථකයි. අද වෙනවිට වී කිලෝ එකක් කවුරුවත් මිලදී ගන්නේ නෑ. මෝල් හිමියන් නම්කර තිබ්බට ඔවුන්ට ප්‍රතිපාදන ලැබී නෑ. මොකද පසුගිය කාලයේ සිදුවූ දේ අනුව කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණයේ මෝල් හිමියාට ණය ගෙවා ගන්න බැරිව කලින් පන්දහසකට වැඩිය තිබූ වී මෝල් අද වනවිට දාහක් පමණ තිබෙන්නේ ඒවා සියල්ල වැහිලා ණය ගෙවාගන්න බැරිව. මේවනවිට දාහකට අඩු ප්‍රමාණයක් තමයි කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ මෝල් තිබෙන්නේ. මීට අවුරුදු හතරක්ට කලින් මෝල් හයදහසකට වැඩිය තිබුණා. එය ගිය අවුරුද්ද තුළ දෙදහස් ගණනක් වුණා. මේ අවුරුද්ද වන විට ඒ මෝල්හිමියනුත් වැටුණා. දැන් තියෙන්නේ දාහක්, එක්දහස් එකසියයක් පමණ. මේ රටේ සහල් කර්මාන්තය ඉහල දාන්න නම් අඩු තරමේ පාරිභෝගිකයාට අඩුවන සහල් දෙන්න පුළුවන් වෙන්නේ වී ගොවියාට අවශ්‍ය යෙදවුම් අඩුමිලට දිය හැකිනම් පමණයි. වී කිලෝවක් නිෂ්පාදනය කරන්න අද වන විට රුපියල් 130-135 විතර යනවා. ආණ්ඩුව කරන්නේ පොහොර සහනාධාරය දීලා වී කිලෝවක් නිෂ්පාදනය කරන්න රුපියල් දහයක් පමණ මුදලක් වැය කරන එක. ඒ කියන්නේ වී කිලෝවක් නිෂ්පාදනය කරන්න රුපියල් 130-135 යද්දී ආණ්ඩුව දරා ඇත්තේ රුපියල් 10 ක් නම් රුපියල් 120 ක්ම ගොවියා දරල තියෙන්නේ. මෙරට වී කර්මාන්තය ගොඩදාගන්න පිටරටින් හාල් ගෙනවිත් මෙය ගොඩදා ගන්න බැහැ. ඒ නිසා වී ගොවිතැන කරන්න අවශ්‍ය ශක්තිය ආණ්ඩුව ලබාදිය යුතුයි. ගොවියා නිකම් සහනාධාර ඉල්ලන්නේ නැහැ. ගොවියාට තමන්ගේ නිෂ්පාදන හරි මිලට විකුණා ගන්න, ඔවුන්ට වියදම අඩුකර අස්වැන්න වැඩිකරගැනීමට ක්‍රමවේද හදන්න ඕන. එයට රජයේ මැදිහත්වීම අවශ්‍යයි. වී වලට සහතික මිල මෙවර දී ඇත්තේ මුදල් අමාත්‍යාංශයේ සීත කාමර වල සිටින තක්කඩි නිලධාරීන්. සහල් ආනයනයේදී අත යටින් ගනුදෙනු කරන තක්කඩි නිලධාරීන් වී වලට සහතික මිලක් දැම්මා. ඒ රුපියල් 80 දැම්මා තෙත වී කිලෝවක් සඳහා නාඩු. රුපියල් 100 ක් කිව්වා සම්පූර්ණයෙන්ම වේලපු වී සඳහා. ඒ දැම්මේ ජනවාරි පෙබරවාරි මාසවල. හැබැයි මීට මාස හයකට උඩදී 2022 යල කන්නයේ සහතික මිල තිබුණේ නාඩු කිලෝවක් සඳහා 120 සම්බා කිලෝවක් සඳහා 125 කුත් කීරි සම්බා සඳහා 130 යි. එතකොට මේවා දැමුමේ 2022 ජූලි මාසයේ. එයින් පසු මේ වනවිට අපේ රටේ සියලුම දේවල් වැඩිවෙලා තිබෙනවා. එතකොට වී මිල විතරක් අඩුවෙන්නේ කොහොමද? දැන් වී මිල රුපියල් 75-80 යි. අක්කරයක් වී නිෂ්පාදනය කරන්නම එක්ලක්‍ෂ හැත්තෑදහසක් අසූදහසක් අතර ප්‍රමාණයක් වැයවෙනවා.

“අපි සාකච්චාවක් කළා මහපරිමාණ මෝල්හිමියන් සමඟ රජයේ සහතික මිල අපට පිළිගන්න බැහැ ඒ නිසා මහාපරිමාණ මෝල්හිමියන් ගොවියාට සහනක් විදිහට ගොවියා සහන මිලක් දෙන්න කියලා. එය තමයි පසුගිය දිනවල මහාපරිමාණ මෝල්හිමියන් ප්‍රකාශ කළේ. හැබැයි එයාලා සූදානම් වුණාට වැඩක් නෑ තවමත් ප්‍රායෝගිකව මහාපරිමාණ වී මෝල්හිමියෝ වී මිලදී ගන්නේ නෑ. අපි කියනවා මහපරිමාණ සහල් කර්මාන්තය රැකිලා තිබෙන්නේ මේ රටේ වී ගොවියා නිසා කියලා. මේ රටේ වී ගොවිතැන නැතිවුවහොත් මහාපරිමාණ සහල් කර්මාන්ත මුළුමනින්ම ඉවරයි. අපි මේ රටේ මහාපරිමාණ කර්මාන්තකරුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ වී ගොවියාගේ වී ටික රුපියල් 135-140 ටවත් ගන්න කියලයි. එය ඔවුන්ට පාඩුවක් වෙන්නේ නෑ. ඔවුන් තමයි සහල් ඒකාධිකාරිය පවත්වාගෙන යන්නේ. මෙරට වී ගොවියා ගැන සානුකම්පිතව හිතා අපි ඉල්ලා සිටින විදියට වී මිලදී ගන්න කියා. ආණ්ඩුව දැන් කරන්නේ පිටරටින් ගෙන්වන හාල් මෙට්ට්‍රික් ටොන් එකක අතයට ගනුදෙනුව ඩොලර් සියයක්. මෙවර ගෙනත් තිබෙනවා මෙට්ට්‍රික් ටොන් දසලක්‍ෂයක්. හැබැයි කෘෂිකර්ම ඇමැතිවරයා කියනවා සහල් වලින් අපි ස්වයංපෝෂිතයි කියලා. ඔහු එසේ කියන්නේ ආනයනික සහල් සමඟද රට ස්වයංපෝෂිත වන්නේ. ආනයනික සහල් ගුණාත්මක භාවයෙන් තොරයි. සාමාන්‍ය වාර්ෂික සහල් අවශ්‍ය තාවය සහල් මෙට්ට්්‍රක් ටොන් මිලියන 2.6 ක් වගේ. මේ ප්‍රමාණය අපේ රටේ ගොවියන් නිෂ්පාදනය කරනවා. ඒ නිසා මෙරටට සහල් ආනයනය කළ යුතු නැහැ.”

● මහ කන්නයේ අස්වැන්න අඩුයි

කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව මෙවර මහ කන්නයේ හෙක්ටයාර් එකකට ලැබුණු වී අස්වැන්න මෙට්ට්‍රක් ටොන් 3.1 ක් බව කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව තහවුරු කර ඇත. 2021 මහ ක්නනයට පෙර මෙරටින් හෙක්ටයාර එකකින් ලද වී අස්වනු ප්‍රමාණය මෙට්ට්‍රික් ටොන් 4.1 සිට 4.5 දක්වා ඉහළ මට්ටම පැවැති බව එම දෙපාර්තමේන්තුව පවසයි. රසායනික පොහොර භාවිතය තහනම් කිරීමත් සමඟ 2021 මහ කන්නයේ හෙක්ටයාර් එකකින් ලැබූ වී අස්වැන්න මෙට්ට්‍රික් ටොන් 2.1 දක්වා තවදුරටත් පහත වැටී ඇති බවත් 2022 යල කන්නයේ සිට නැවතත් රසායනික පොහොර ලබාදීමට රජය ගත් තීරණයත් සමඟ මෙරට හෙක්ටයාර් එකකට ලැබෙන වී අස්වනු ප්‍රමාණය මෙට්ට්‍රික් ටොන් 3.1 දක්වා ඉහළ ගිය බවද සඳහන් කරයි.

මෙරට වී ගොවියාගේ ප්‍රශ්න ගැන තවමත් වගකිවයුතු බලධාරීන් පියවරයන් ගෙන නොමැති බව ගොවි සංවිධාන ප්‍රකාශ කරයි. එහෙත් මෙරට බලධාරීන් කෝටි ගණන් වැයකොට පිටරටින් ආනයනික සහල් මෙරට රැගෙන ඒමේදී විශාල ධනස්කන්දයක් මෙරට අහිමිවන වන බව සැබෑය. තවද පසුගිය කාලය තුළ මෙරට ගොවීන් පාරට බැස උද්ඝෝෂණය කළේ ගොවීන්ගේ අවශ්‍ය පොහොර ටික, තෙල් ටික ලබාගැනීමටය. එහෙත් මේ සම්බන්ධව නිහඬ පිළිවෙතක් අනුගමනය කළ රජය මෙරට ගොවීන්ගේ ගැටලු විසදීමට ඉදිරිපත් නොවීම මෙරට ගොවීන්ගේ අවාසනාවකි. රජය පවසන පරිදි රුපියල් 100 ක් වැනි මුදලකට මෙරට වී ගොවියාගේ අස්වැන්න ලබාගැනීමේ ක්‍රියාපටිපාටිය අපටද කිසිසේත් අනුමත කළ නොහැක. එදා සිටි මෙරට සහල් ඒකාධිකාරිය පවත්වාගෙන ආ මෙරට මහා පරිමාණ සහල් මෝල් හිමියන් අඩුමුදලට මෙරට ගොවියාගේ වී තොග ටික මිලදී ගෙන මෙතුවක් කලක් කළේ තම ව්‍යාපාර රැකගැනීමය. ගොවි සංවිධාන හා ගොවීන් පවසන පරිදි මෙරට මහා පරිමාණ මෝල් හිමියන්ගේ පැවැත්ම ඇත්තේද මෙරට ගොවීන් අත බව නැවත වතාවක් අප මතක් කරන්නෙමු. එහෙයින් මෙරට මහා පරිමාණ මෝල්හිමියන්ද දැන් සිදුකළ යුත්තේ මෙරට ගොවියාගේ වී සඳහා නිෂ්පාදන වියදම රැකෙන පරිදි ගොවීන් ඉල්ලා සිටින සාධාරණ මිලක් වන රුපියල් 135-140 වැනි මුදලකට වී කිලෝවක් මිලදී ගෙන දේශීය ගොවියා රැකගැනීමයි. තවද සහල් සඳහා පාලන මිලක් පැනවිය යුතු අතර සහනදායී මිලකට සහල් මිලදී ගැනීමේ හැකියාවක් මෙරට පාරිභෝගික ජනතාවට ලබාදෙන්නේ නම් මෙරට වී ගොවියා මෙන්ම පාරිභෝගික ජනතාවටද මහත් අස්වැසිල්ලකි.

රමින්ද ලසන්ත මාවතගේ