මධ්‍යම ආසියානු කුරුලු පියාසර මාර්ගයේ දකුණු දෙසින් පිහිටි අවසන් ගමනාන්තය වන ශ්‍රී ලංකාව වාර්ෂික සංක්‍රමණික පක්ෂීන් 250 කට අයත් මිලියන 15ක් පමණ පක්ෂීන් සඳහා වැදගත් ගෝලීය කේන්ද්‍රස්ථානයක් ලෙස ක්‍රියා කරන අතර ඒ ගෝලීය පක්ෂි ගමනාන්තයකි. යෝජිත මෙගාවොට් 250 මන්නාරම් සුළං බලාගාර ව්‍යාපෘතිය (අදියර II) නිසා මෙම සංක්‍රමණික පක්ෂීන්ට සිදුවන බලපෑම පිළිබඳ කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ සත්ත්ව විද්‍යා හා පාරිසරික විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ මහාචාර්ය සම්පත් එස් සෙනෙවිරත්න මහතා සමග කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාව ඇසුරෙන් සම්පාදිත ලිපියකි.
මන්නාරම යනු මුහුදු සේද මාවත සහ ඉන්දියාව සහ ශ්‍රී ලංකාව අතර වෙළඳ මාර්ග දක්වා දිවෙන ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණිතම නගරවලින් එකකි. ශ්‍රී ලංකාවේ සංක්‍රමණික පක්ෂීන් සඳහා වඩාත් වැදගත් ශීත තෙත් බිම් ද එහි ඇත. මන්නාරම ශ්‍රී ලංකාවේ ධනවත්ම සංක්‍රමණික පක්ෂි කලාප හතර අතරට අයත් වන අතර, ගෝලීය වශයෙන් තර්ජනයට ලක් වූ විශේෂ 20 ක් ඇතුළුව ශීත ඍතුවේ ජලජ පක්ෂීන්ගේ විශාල එකතුව හේතුවෙන් කුරුල්ලන් මිලියනයක් පමණ ළඟා වේ. මන්නාරම Wetlands International සහ Birdlife International (වැදගත් කුරුලු ප්‍රදේශය) විසින් මධ්‍යම ආසියානු පියාසර මාර්ගයේ (Critical Site Network 2.0) තීරණාත්මක ශීත ඍතු අඩවියක් ලෙස සලකනු ලබන අතර රැම්සා සම්මුතිය මගින් ජාත්‍යන්තර වැදගත්කමකින් යුත් තෙත් බිමක් ලෙස පිළිගැනෙයි. එය මුහුදු පක්ෂීන් විශේෂ අටක් සඳහා අභිජනන වාසස්ථාන ද සපයන අතර ඒවායින් බොහොමයක් තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂවල ජාතික රතු ලැයිස්තුවේ දැඩි ලෙස වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති (CR) ලෙස ලැයිස්තුගත කර ඇත.
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය මගින් මෙහෙයවනු ලබන මධ්‍යම ආසියානු පියාසර මාර්ගය ජල කුරුල්ලන් ලුහුබැඳීමේ ව්‍යාපෘතිය මගින් මෙම ගෝලීය ගුවන් මාර්ගය තුළ මන්නාරම විසින් ඉටු කරන උපායමාර්ගික කාර්යභාරය අවධාරණය කරමින් නව දැනුම සංස්ලේෂණය කර ඇත. (CAF-SL) ජල කුරුල්ලන් ලුහුබැඳීමේ ව්‍යාපෘතිය යටතේ ටැග් කර ඇති පක්ෂීන් 21 (ජලජ පක්ෂි විශේෂ 11) විසින් අනාවරණය කරන ලද පරිදි මන්නාරම දූපත සහ යාබද ගොඩබිම තුළ තෙත් බිම් සම්බන්ධ කිරීම, උතුරු වෙරළ තීරයේ ජලජ කුරුල්ලන්ගේ අධික භාවිතය පෙනෙන්නට තිබේ. මෙය කුරුල්ලන් 21 ක් සදහා පමණි. මන්නාරමෙහි කුරුල්ලන් මිලියනයක් පමණ වාසය කරයි.
ටැග් කර ඇති පක්ෂීන් මන්නාරම දූපතේ ප්‍රධාන තෙත් බිම්වල අධික සම්බන්ධතාව හෙළි කර ඇත. කුරුල්ලන් දිනපතා බටහිර සිට නැගෙනහිරට සහ අනෙක් අතට දිවයින හරහා පියාසර කරයි. ඔවුන් රාමගේ පාලම සහ ඌරුමලෙයි මඩ තට්ටුව, කොරකුලම් වැව, එරුක්කලම්පිඩ්ඩි කලපුව, වන්කලෙයි අභය භූමිය සහ මන්නාරමේ විඩතල්තිව් ස්වභාව රක්ෂිතය සම්බන්ධ කරයි. මේ සියල්ල ජාත්‍යන්තරව සහ ජාතික වශයෙන් වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පිළිගත් තෙත්බිම් වේ. උතුරු වෙරළ දිගේ සංචරනය සඳහා උදාහරණ ලෙස ජාතික වශයෙන් දැඩි ලෙස වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති (CR) Crab Plover සහ ගෝලීය වශයෙන් තර්ජනයට ලක්ව ඇති Bar-tailed Godwit ඇතුළත් වෙයි.
යෝජිත 250 MW සුළං බල ව්‍යාපෘතිය (II අදියර) පිළිබඳ පාරිසරික බලපෑම් තක්සේරුව (EIA) මන්නාරමේ වැදගත්කම දළ වශයෙන් අවප්‍රමාණය කරයි. පරිසර බලපෑම් ඇගයීම් වාර්තාව මගින් දිවයින අභ්‍යන්තරයේ පටු ‘කුරුලු කොරිඩෝවක්‘ යෝජනා කළද, මන්නාරම දූපතේ GP ටැග් කළ පක්ෂීන් මන්නාරමේ (Adam Bird Marine National Park) ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ අතර ගමන් කිරීමේදී උතුරු වෙරළ තීරය පුළුල් ලෙස භාවිතා කරන කරයි. , වෙඩිතල්තිව් ස්වභාව රක්ෂිතය සහ වන්කලෙයි අභය භූමිය මේ අතර වෙයි.
උතුරු වෙරළ තීරයේ මෙම වැදගත් සංචරන කොරිඩෝව EIA මගින් මගහැරීමට ප්‍රධාන හේතු කිහිපයක් නම්,
1 වැරදි වේලාව – කුරුලු නිරීක්ෂණ සිදු කරනු ලැබුවේ වනාන්තරයේ ඇවිදිමින්, පා ගමනින්, දිවා කාලයේ උදේ 6 සිට සවස 6 දක්වා වන අතර, ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ අතර සංචලනයේ වැඩි ප්‍රමාණයක් සිදු වන්නේ සවස 6 සිට 6 දක්වා (රාත්‍රියේ)
2) වැරදි සමය – මෙම EIA මගින් කුරුල්ලන්ගේ තීරණාත්මක සංක්‍රමණ කාලය ආවරණය කර නැත. එබැවින් මන්නාරම ප්‍රදේශයේ නේවාසික පක්ෂීන් සාමාන්‍යයෙන් විශාල රංචු වශයෙන් ගමන් නොකරන බැවින් විශාල පක්ෂීන් සංඛ්‍යාවක් ගමන් කිරීම නිරීක්ෂකයන්ට දැක ගැනීමට නොහැකි වීීම.
3 කුරුල්ලන්ගේ චලනය පිළිබඳ අධ්‍යයනය සඳහා ගෝලීයව පිළිගත් තාක්‍ෂණයන් චලනය වන මාර්ග සිතියම්ගත කිරීමට භාවිතා නොකිරීම.
4 මධ්‍යම ආසියානු පියාසර මාර්ගය සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංක්‍රමණික විශේෂ පිළිබඳ සම්මුතිය වාර්තාවේ අවධාරණය නොකිරීම.
5) පාරිසරික බලපෑම් ඇගයීම් වාර්තාවේ සඳහන් වන පරිදි තොරතුරු පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක සමාලෝචනයක් සිදු කරන නමුත්, මන්නාරමේ මධ්‍යම ආසියානු පියාසර
මාර්ගයේ තීරණාත්මක විශේෂවල චලන රටා පිළිබඳ ප්‍රසිද්ධියේ ලබා ගත හැකි සහ පුළුල් ලෙස බෙදාහරින ලද තොරතුරු යොමු නොකිරීම සහ එය නොසලකා හැරීම. එම නිසා මෙම චන්ද්‍රිකා ටැග් කළ පක්ෂීන් යෝජිත සුළං බලාගාරය හරහා පියාසර කරයි.
- මිලියන සංඛ්‍යාත සංක්‍රමණික පක්ෂීන් සඳහා යෝජිත පටු ‘චලන කොරිඩෝව’ ඉතා අත්තනෝමතික ලෙස පෙනෙන අතර දැනට පවතින පාරිසරික බලපෑම් තක්සේරු වාර්තාවේ (මන්නාරමේ සංක්‍රමණික පක්ෂීන් පිළිබඳ) තොරතුරුවලින් සහායක් නොමැති වීම.
මේ ව්‍යාපෘතියට අවසර ලැබුණ හෝ ශ්‍රී ලංකා භූමියේ ඇති අපගේම සුළං සම්පත භාවිතා කරමින් මෙම විදේශීය ආයෝජකයින් විසින් ක්‍රියාත්මක කරන ව්‍යාපෘතිය මගින් ජනනය කරන හරිත බල ශක්තිය ශ්‍රී ලංකාවට මිලදී ගත යුතුය. වසර විසිපහක් සඳහා වෙළඳපළ මිලට වඩා වැඩි මිලකට එක්සත් ජනපද ඩොලර් වලින් ගෙවීම් සිදුකළ යුතුය.
එවගේම යෝජිත සුළං ගොවිපළෙන් පහසුවෙන් දුරස් වීමට යෝජනා කිරීම, යෝජිත සුළං බලාගාරය පිහිටා ඇත්තේ මධ්‍යම මන්නාරම දූපතේ හොඳම වනාන්තර ප්‍රදේශවල වන අතර එය ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වන පක්ෂීන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය නැවතුම් සහ ඉන්ධන සපයන ස්ථාන ලෙස සේවය කරයි. මෙම වන පක්ෂීන්ගෙන් සමහරක් ඔවුන්ගේ සංක්‍රමණය දිගටම කරගෙන යන අතර නුවරඑළිය, හක්ගල, ඇල්ල සහ සිංහරාජ වනාන්තර වැනි ප්‍රධාන වනජීවී සංචාරක ගමනාන්ත වෙත පියාසර කරයි. එබැවින් මන්නාරමට බාධා කිරීම රට පුරා කුරුලු සංචාරක ව්‍යාපාරයට බලපායි.
මෙම වනාන්තර මන්නාරමේ පදිංචි පක්ෂීන්, ක්ෂීරපායින් සහ උරග විශේෂවල නිවහන වන අතර දෙපස ඇති තීරණාත්මක තෙත් බිම් සඳහා හරිත බෆරය ලෙස ක්‍රියා කරයි. මන්නාරමෙන් කුරුල්ලන්, වනාන්තර සහ අනෙකුත් වන සතුන් ඉවත් කිරීම මන්නාරමේ ආර්ථිකයට සහ සංචාරක සංවර්ධන අධිකාරිය සහ උතුරු සංවර්ධන රාමුව විසින් සැලසුම් කර ඇති වනජීවී පාදක සංචාරක ව්‍යාපාරයේ විභවතාවයට දැඩි ලෙස බලපායි. ඉහළ සුළං බලශක්ති විභවයක් සහ අඩු පාරිසරික හානි සහිත විකල්ප ස්ථාන ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන ගොඩබිමේ ඇත. මන්නාරම දූපතේ පාරිසරික හා ආර්ථික ප්‍රතිලාභවලට හානියක් නොවන අත්‍යවශ්‍ය බලශක්ති ඉල්ලුමක් සැපයීම සඳහා MW 250 සුළං බලාගාර මන්නාරමෙන් ඉවතට යායුතුය.
එස් සජිනි නිමේෂා
ජන සන්නිවේදන අධ්‍යනාංශය,
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය.
