සාම්ප්‍රදායිකව, ගෝලීය ක්ෂේත්‍රයේ වෙනස්වන ප්‍රවණතා රටවල් අතර පැරණි අසල්වැසි සබඳතාවල බැඳීම් වෙනස් කරයි. ඒ අනුව, ශ්‍රී ලංකාවට ද වෙනස් වන දේශපාලන සහ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික ගතිකත්වයත් සමඟ අසල්වැසි දූපත් වන, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් සමඟ සිය විදේශ ප්‍රතිපත්ති නැවත සකස් කිරීමටත් සිදු විය. ශ්‍රී ලංකාවට අසල්වැසි දූපත් වන, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් ඉන්දියන් සාගරයේ වැදගත් හවුල්කාර රටවල් බවට පත්ව ඇත. මෙම ඓතිහාසික අසල්වැසි දූපත් වල බැඳුණු කරුණු සහ සබඳතා බිඳ දැමිය නොහැක. ශ්‍රී ලංකාව මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් අතර අසල්වැසි දූපත් බැඳීම් උපරිම කිරීම සඳහා අවශ්‍ය මැදිහත්වීම් අවශ්‍ය වේ. මෙයට හේතු විවිධ වන අතර, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් භූගෝලීය සැකැස්ම නිසා ශ්‍රී ලංකාවට සමුද්‍ර සම්බන්ධතාව සම්බන්ධ කරන තීරණාත්මක සමුද්‍ර දොරටු ලෙස අසල්වැසි දූපත් දෙක ක්‍රියා කරයි. පසුගිය දශක කිහිපය තුළ, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් අසල්වැසි දූපත් දෙක සමඟ ශ්‍රී ලංකාවේ උපායමාර්ගික සබඳතා ක්‍රමයෙන් ශක්තිමත් වෙමින් පවතී.
ද්විපාර්ශ්වික වෙළෙඳාම අසල්වැසි දූපත් වන, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් රටවල් ශ්‍රී ලංකාව සඳහා ශක්තිමත් සබඳතාවන්හි වැදගත් අංගයක් වී ඇත. මීට අමතරව මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව ද සමෘද්ධිමත් සංචාරක කර්මාන්තයක් ඇත. ඒ වගේම ධීවර කර්මාන්තයත් පසුගිය කාලයේ මේ දූපත් රටවල් තුනේ වර්ධනය වෙනවා. මෙම සියලු කරුණු තුළින් ශ්‍රී ලංකාවට අසල්වැසි දූපත් වන, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් සමඟ අසල්වැසි සබඳතා ඇති කර ගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසි නිර්මාණය කරනු ඇත.
● මාලදිවයින ශ්‍රී ලංකාවේ සමීපතම අසල්වැසියා
මාලදිවයින ඉන්දියන් සාගරය හරහා උතුරේ “හා අලිෆ් ඇටෝල් ය” සිට දකුණේ “සීනු ඇටෝල් ය” දක්වා පැතිර ගියේය. අඩසියවසකට වැඩි කාලයක් ශ්‍රී ලංකාව සහ මාලදිවයින අතර රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා ඇති කර ගැනීම සාර්ථක ද්විපාර්ශ්වික සබඳතාවක් කරා යන ගමනේ සන්ධිස්ථාන රැසක් දැක තිබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ සහ මාලදිවයිනේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ඉතිහාසයේ සමීප මිත්‍රත්වය 1981 දී මාලේ හි පැවති රාජ්‍ය භෝජන සංග්‍රහයක දී පැහැදිලි විය. එවකට ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරයක නිරත වූ විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය දිවංගත ඒ. සී. එස්. හමීඩ් පැවසුවේ, “මාලදිවයින ශ්‍රී ලංකාවේ සමීපතම සහ ආදරණීයම කුඩා අසල්වැසියා” යනුවෙනි.
ඊට ප්‍රතිචාර දක්වමින් මාලදිවයිනේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය ෆතුල්ලා ජමීල් මහතා තරමක් සිත්ගන්නාසුලු අදහසක් පළ කළේය, “අපේ ජාතීන් දෙක අතර සමීප බව” ලාංකිකයෙක් මාලදිවයින් උම්බලකඩ රස විඳීම සහ මාලදිවයිනේ කෙනෙක් ශ්‍රී ලංකාවේ තේ රස බලා තීබිම” යන සමීප බැඳුණු කරුණු හරහා ඔප්පු වෙනවා.
1970 දශකයේ මුල් භාගය වන තෙක් මාලදිවයිනේ ආනයනය 65% ශ්‍රී ලංකාවෙන් විය. කෙසේ වෙතත්, වසර ගණනාවක් පුරා මාලදිවයිනේ ඉහළම ආනයන සම්භවය ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ ස්ථානය අනෙකුත් ආසියානු රටවල් විසින් අභිබවා ගොස් ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ සහ මාලදිවයිනේ ආර්ථිකයන් අතර අන්තර් රඳා පැවැත්ම පසුගිය දශක තුන තුළ වර්ධනය වී ඇත. වෙළඳ සංඛ්‍යා දෙස බැලීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ අසල්වැසි දූපත් දෙක අතර වෙළෙඳ සහයෝගීතාව වැඩි කිරීම සඳහා ඇති විශාල ඉඩ ප්‍රමාණයයි. මාලදිවයිනේ ශ්‍රී ලාංකිකයන් 8000 ක් පමණ සේවය කරන අතර මාලදිවයින් ජාතිකයන් 15,000 කට අධික පිරිසක් ශ්‍රී ලංකාවේ ජීවත් වෙති. බොහෝ මාලදිවයින් වැසියන්ට ශ්‍රී ලංකාව ඔවුන්ගේ දෙවන නිවහනයි.
මෙම ශක්තිමත් දේශපාලන සබඳතාවලට අමතරව, දශක ගණනාවකට පෙර සිට ශ්‍රී ලංකාව සහ මාලදිවයින අතර ආර්ථික සහයෝගීතාව අසල්වැසි සබඳතා තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීමට උපකාරී වී තිබේ.
● අසල්වැසි ශ්‍රී ලංකා සීෂෙල්ස් ප්‍රවේශය
නැගෙනහිර අප්‍රිකානු රටවලට ප්‍රවේශය ලබා දෙන බැවින් සීෂෙල්ස් භූ දේශපාලනිකව ශ්‍රී ලංකාවට වැදගත් වන අතර එය එහි සංචාරක කර්මාන්තයටද වැදගත් වේ. නිදහසින් පසු පසුගිය දශක හතර තුළ සීෂෙල්ස් ඒක පුද්ගල ආදායම එහි සමුද්‍ර ධීවර හා සංචාරක කර්මාන්තයේ පසුබිම මත දක්වා ඉහළ ගොස් ඇත. 1988 දී සිය රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා පිහිටුවීමේ සිට දිවයිනේ රටවල් දෙකම ද්විපාර්ශ්වික සහයෝගීතාවයේ ප්‍රගතියක් ලබා ඇත. එසේම, ශ්‍රී ලංකාව සීෂෙල්ස්හි මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයක් ස්ථාපිත කිරීමෙන් පසු ද්විපාර්ශ්වික රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික හවුල්කාරිත්වය බොහෝ දුර ගොස් ඇත. එතැන් සිට දෙරටම ධීවර කර්මාන්තයේ ගුවන් ප්‍රවේශය සහ අනෙකුත් වැදගත් ක්ෂේත්‍ර ලෙස සහයෝගීතාව වැඩි කර ඇත. ශ්‍රී ලංකාවට සාමාන්‍යයෙන් වාර්ෂිකව මිලියනයකට අධික සංචාරකයන් පැමිණීම, සීෂෙල්ස් හි ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ට වැදගත් ආර්ථික අවස්ථාවක් වේ. ශ්‍රී ලංකාව ද සීෂෙල්ස් සමඟ ද්විපාර්ශ්වික සහයෝගීතාව පුළුල් කරමින් සිටින අතර ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍ර කිහිපයක් සම්බන්ධයෙන් ඒකාබද්ධ කොමිසමක් පිහිටුවීම ඇතුළු ගිවිසුම් කිහිපයකට අත්සන් කර ඇත. මෑත කාලයේ සීෂෙල්ස් ජනරජයේ ජාතික ගුවන් සේවය වන එයාර් සීෂෙල්ස් කොළඹට සතියකට දෙවරක් ගුවන් ගමන් ආරම්භ කළේය.
● අසල්වැසිදිවයින් තුනේ සබඳතා
ශ්‍රී ලංකාව අසල්වැසි දූපත් වන, මාලදිවයින සහ සීෂෙල්ස් සමඟ වඩාත් අභියෝගාත්මක කාලවලදී එකිනෙකා සමඟ සිට ඇත. දිවයින් තුනේ සබඳතාව නව පදනමක් මත පිහිටුවීම මෙම වෙනසට වැදගත් වේ.
● ආචාර්ය
ශ්‍රීමාල් ප්‍රනාන්දු
