පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය අධ්‍යයන වාර්තාව කියන කතාව
උක් සැකසීමෙන් නිපදවෙන අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය ගැන අවදානය යොමු කරන්න
සමහර ඉඩම් මිලදී ගැනීමේදී අලිමංකඩ ගැනවත් හිතලා නැහැ
මොනරාගල, බදුල්ල සහ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කවල අක්කර 64,000 ක අලුතෙන් උක් වගාකිරීම හා නව උක් කර්මාන්තශාලා පිහිටුවීමේ සැලැස්මක් මේ වන විට ක්‍රියාවට නැගෙමින් පවතී. බිබිල-ඇකිරියන්කුඹුර ප්‍රදේශයේ අක්කර 300 ක පමණ ප්‍රමාණයක ආරම්භ කිරීමට නියමිත උක් කර්මාන්තශාලාවක් සහ එම කර්මාන්තශාලාවට උක් සැපයීම සඳහා ඉඩම් පවරාගැනීම පසුගිය වසර කිහිපයක සිට සිදුවන අතර, මේ නිසාම මහවැලි අධිකාරිය සහ සාම්ප්‍රදායක ගැමියන් අතර හටගත් ගැටුම් සහ මහජන විරෝධතා පිළිබඳව අපි මීට පෙර වාර්තාකර ඇත්තෙමු. මහවැලිය සහ සාම්ප්‍රදායක ගැමියන් අතර පවතින එවන් ගැටුම් හා ගැටලු සම්බන්ධයෙන් මේ වන විට අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගයන් පවා ක්‍රියාත්මක වේ. මෙසේ වෙල්ලස්සේ ඉඩම් උක් කර්මාන්තය සඳහා අත්පත්කර ගැනීම පිළිබඳව දැවැන්ත මහජන උද්ඝෝෂණ ව්‍යාපාරයක් මීට පෙර බදුල්ල, මහියංගණය ආදී ප්‍රදේශවල පවත්වන්නට යෙදිණි. ඒ අනුව, වෙල්ලස්සේ ප්‍රදේශයේ පවතින මෙම නොසන්සුන්කාරී තත්ත්වය නිරීක්ෂණය සඳහා පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රයේ (Centre for Environment Justice – CEJ) ආරාධනයෙන් මාධ්‍යවේදීන් ලෙස අපටද සහභාගි වීමට අවස්ථාව උදාවිය.
එසේම, මේ වනවිට පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය මගින් මොනරාගල සහ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කවල වන වැස්ම ඉවත්කර, සිදුකරන්නට යන මෙම උක් කර්මාන්තයේ ස්වභාවය හා එමගින් සිදුකෙරෙන බලපෑම පිළිබඳව විශේෂ අධ්‍යයනයක් සිදුකර එහි වාර්තාවද පසුගියදා නිකුත් කර ඇත. එම වාර්තාවද පදනම් කරගනිමින් ශ්‍රී ලංකාවේ උක් කර්මාන්තය සහ මොනරාගල සහ අම්පාර දිස්ත්‍රික්ක කේන්ද්‍ර කරගනිමින් සිදුකරන්නට යන මෙම නව උක් කර්මාන්තයේ ස්වභාවය හා පාරිසරික බලපෑම කොතෙක්ද යන්න හා වාර්තාවේ පරිදි යෝජනා මොනවාද යන්න විමසා බැලීම මෙම ලිපියේ අරමුණයි.
පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය මගින් සිදුකරන ලද මෙම අධ්‍යයනයේ පරමාර්ථය වන්නේ තෝරාගත් දිස්ත්‍රික්කවල උක් කර්මාන්තය මගින් ඇති කර තිබෙන පාරිසරික, සමාජීය සහ ආර්ථික බලපෑම් අවබෝධ කර ගැනීමයි. ඒ සඳහා පැල්වත්ත, සෙවනගල සහ හිඟුරාන යන උක් කර්මාන්තශාලා 3 අවට ප්‍රදේශ ආශ්‍රයෙන් අධ්‍යයනය සිදුකර ඇත. මෙම අධ්‍යයනයේදී උක් ගොවීන් හෝ උක් කම්හල්වල සේවය කරන ගම්වාසීන්ගෙන් මෙන්ම තෝරාගත් ප්‍රදේශවල ග්‍රාමසේවා නිලධාරීන්, වනජීවී නිලධාරීන්, කෘෂිකර්ම උපදේශකවරුන්, පරිසර ක්‍රියාකාරීන් සහ අනෙකුත් කැපී පෙනෙන පුද්ගලයන් වැනි තොරතුරු සපයන්නන්ගෙන් තොරතුරු රැස් කර ඇත. මෙසේ එකතු කරන ලද දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් පුළුල් පරාසයක විහිදෙන බලපෑම් පිළිබඳව කරුණු අනාවරණය කරගෙන ඇත. නිදසුනක් වශයෙන්, තෝරාගත් ප්‍රදේශවල උක් වගාව ප්‍රචලිත කිරීම නිසා උක් වගාකිරීම සඳහා මෙන්ම මිනිස් ජනාවාස ඇතිකිරීම සඳහා ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීමෙන් වන වැස්ම විශාල වශයෙන් අහිමි වී ඇති බව නිරීක්ෂණය කර ඇත. මේ අනුව, වන වැස්ම විනාශ කිරීම නිසා මෙම අධ්‍යයනය කරන ලද ප්‍රදේශවල දේශගුණික විපර්යාසවලට හේතු වී ඇති අතර ඉහළ යන උෂ්ණත්වය සහ වාර්ෂික වර්ෂාපතන රටාවේ විෂමතා තුළින් ඒ බව නිරීක්ෂණය කළ හැකි බව වාර්තාව කියයි.
මෙම අධ්‍යයනයේදී මතු වූ තවත් ප්‍රධාන කරුණක් වන්නේ තෝරාගත් ප්‍රදේශවල අලි – මිනිස් ගැටුම උග්‍ර කිරීමට උක් වගාවේ දායකත්වයයි. උක් වගාව සඳහා ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීම් බොහොමයක් සිදු කර ඇත්තේ අලි මංකඩ සම්බන්ධයෙන් අඩු සැලකිල්ලක් දක්වමින් බව නිරීක්ෂණය කර ඇත. අනෙක් අතට, උක් ගොවීන් සහ කර්මාන්තශාලා විසින් අලි ඇතුන් නැවත වනගත ප්‍රදේශවලට එළවා දැමීම සඳහා භාවිත කර ඇති උපාය මාර්ග නිසා ඇතිවන පාරිසරික බලපෑම විශාල පාරිසරික අර්බුදයක් බව එකී වාර්තාවේ සඳහන් වේ.
මෙම අධ්‍යයනයෙන් උක් කර්මාන්තයේ සමාජ-ආර්ථික ප්‍රතිඵල ද සටහන් කර ඇත. කොවිඩ්-19 වසංගතය වැනි අයහපත් කාලවලදී ගොවීන්ට ස්ථාවර ආදායමක් ලබා දෙමින් ඔවුන්ගේ මූලික ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට උක් වගාව ඉවහල් වී ඇති බව හඳුනාගෙන ඇති නමුත්, උක් ගොවීන් උක් වගාව සහ කර්මාන්තශාලා මත දැඩි ලෙස යැපීම නිසා ඔවුන් ආර්ථික වශයෙන් පරාධීන වී ඇති බව කියයි. තවද උක් කර්මාන්ත ශාලා මගින් ඔවුන්ට ලබාදී ඇති ඉඩම්වල අයිතිය සම්බන්ධයෙන්ද ගැටලු ඇත. මෙම අධ්‍යයනයෙන් පාංශු ගුණාත්මක භාවය අඩුවීමේ සිට ජල මූලාශ්‍ර වියළීම දක්වා විහිදෙන වී වැනි අනෙකුත් භෝග වගා කිරීමේදී උක් වගාවෙන් ඇති විය හැකි අහිතකර ප්‍රතිඵල ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත.
නිරීක්ෂණය කර ඇති පාරිසරික, සෞඛ්‍ය, සමාජීය සහ ආර්ථික ගැටලු පැහැදිලි කළ හැකි බැවින් මෙම තෝරාගත් ප්‍රදේශවල නව සීනි කර්මාන්ත ශාලාවක් පිහිටුවීම හෝ සීනි වගා කරන ඉඩම් පුළුල් කිරීම කළ නොහැකි බව මෙම අධ්‍යයනය තර්ක කරයි. මෙම ගැටලු කර්මාන්තයේ දියුණුවට බාධාවක් වන බැවින් කඩිනමින් සහ කාර්යක්ෂමව විසඳුම් ලබා දීමේ අවශ්‍යතාවක් පවතී. උක් වගා කරන ඉඩම් සහ සීනි සැකසුම් කම්හල් ශීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත කරනවාට වඩා, ඉහත හඳුනාගත් ගැටලුවලට විසඳුම් ලබා දෙමින් පවතින පහසුකම් වඩාත් හොඳින් ප්‍රයෝජනයට ගැනීමෙන් පරිසර පද්ධතිය ආරක්ෂා කරමින් කර්මාන්තය ශක්තිමත් කිරීමට වඩාත් තිරසාර මාධ්‍යයක් ලබාගත හැකි බව අධ්‍යයනය තවදුරටත් තර්ක කරයි. මේ සම්බන්ධයෙන් උක් කර්මාන්තශාලා කළමනාකරණය නැවත තක්සේරු කිරීම, උක් ගොවියා සමාජීය හා ආර්ථික වශයෙන් ශක්තිමත් කිරීම, නව තිරසාර ගොවිතැන් තාක්ෂණයන් හඳුන්වා දීම, ගොවීන් දැනුවත් කිරීම සහ උක් ගොවීන්, කර්මාන්තශාලා පරිපාලනය, රජයේ නිලධාරීන් අතර සංවාද ශක්තිමත් කිරීමේ ප්‍රබල අවශ්‍යතාවක් ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ උක් කර්මාන්තය පිළිබඳ අධ්‍යයනයන්හි දී එය රටේ ප්‍රධාන වැවිලි බෝගයක් ලෙස සංවර්ධනය කිරීම කෙරෙහි පවතින ඇතැම් රජයන් අවධානය යොමු කර ඇත. අනෙක් අතට, සමහර අධ්‍යයනයන් මගින් දිවයිනේ උක් වගාවේ ඇති සමාජ-සංස්කෘතික ප්‍රතිඵල ගවේෂණය කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, උක් කර්මාන්තයේ පාරිසරික ප්‍රතිඵල අවබෝධ කර ගැනීම කෙරෙහි අඩු අවධානයක් යොමු කර ඇත. එබැවින් උක් වගා කරන ඉඩම් සහ ප්‍රධාන උක් සැකසුම් කම්හල් වැඩිපුරම පිහිටා ඇති මොණරාගල සහ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කවල උක් කර්මාන්තයේ පාරිසරික, සමාජීය සහ ආර්ථික බලපෑම් අවබෝධ කර ගැනීමට පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය අදාළ අධ්‍යයනය සිදුකර ඇත.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ උක් වගාව ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ ප්‍රධාන අරමුණ වී ඇත්තේ දිවයිනේ සීනිවලින් ස්වයංපෝෂිත කිරීමයි. 1956 සිට, අනුප්‍රාප්තික රජයන් ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තයේ සංවර්ධනයේ වැදගත් අංගයක් ලෙස උක් වගාව සලකන අතර, දේශීය ආර්ථිකයට එහි දායකත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා විවිධ ප්‍රතිපත්ති සහ උපාය මාර්ග ගෙන එයි. පෙර සාකච්ඡාවේදී පැහැදිලි වූ පරිදි, ශ්‍රී ලංකාවේ උක් කර්මාන්තය නියාමනය කිරීම රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ආයතන දෙකෙහිම පැවතුනි. රජය සතු කර්මාන්තයක් ලෙස ආරම්භ වී 1980 ගණන්වල උක් කර්මාන්තයට පෞද්ගලික ආයෝජනයද පැමිණියේය. කෙසේ වෙතත්, 2000 දශකයේ මුල් භාගයේදී, සීනි සැකසුම් කම්හල්වල වැරදි කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් රජයෙන් වැඩි අධීක්ෂණයක් යොමුකිරීමේ අවශ්‍යතාව මතුවිය. අද වන විට, උක් කර්මාන්තශාලා කළමනාකරණය ප්‍රධාන කරුණක් ලෙස පවතින අතර ඒ බව ඉහත වාර්තාවේදී විස්තරාත්මකව මතුකර ඇත.
මෙම මෑතකාලීන ප්‍රතිපත්ති රාමු සමීපව විමසා බැලීමෙන් පෙනී යන්නේ ශ්‍රී ලංකාව තුළ සීනිවලින් ස්වයංපෝෂිත බව ළඟා කරගැනීම කෙරෙහි සැලකිය යුතු අවධානයක් යොමු කර ඇති බවයි. මේ සඳහා නව සීනි කම්හල් පිහිටුවීම, සීනි වගා කරන ඉඩම් පුළුල් කිරීම සහ කර්මාන්තය ආරක්ෂා කරන නීතිමය රාමු ශක්තිමත් කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ප්‍රතිපත්තිමය තීරණ ගෙන ඇත. කෙසේ වෙතත්, උක් කර්මාන්තයෙන් පැන නගින ගැටලු කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත්තේ ඉතා අල්ප වශයෙන් බව වාර්තාව කියයි. විශේෂයෙන් පරිසර පද්ධති කෙරෙහි එහි බලපෑම මෙහිදී අවධානය යොමුකර නොමැති බව වාර්තාව කියයි.
අලි – මිනිස් ගැටුම
ශ්‍රී ලාංකීය සමාජයේ මුල්බැසගත් එක් ප්‍රශ්නයක් වන අලි මිනිස් ගැටුමයි. පසුගිය දශක කිහිපය තුළ ශ්‍රී ලංකාව අලි ඇතුන් සහ මිනිසුන් අතර ගැටුම් වර්ධනය වී ඇති අතර එය සම්ප්‍රදායික අලි ඇතුන්ගේ නිවෙස්වලට මිනිස් ආක්‍රමණවල ප්‍රතිඵලයක් විය. ජනගහන වර්ධනය, හේන් වගාව ඇතුළු වතු වගාවන් සඳහා වැඩිවන ඉඩම් පරිහරණය සහ රටෙහි ශීඝ්‍ර සංවර්ධනය යනාදිය ගැටුම් උග්‍ර වීමට බලපෑ ප්‍රධාන හේතු ලෙස දැක්විය හැකිය. තෝරාගත් ප්‍රදේශවල අලි මිනිස් ගැටුම් ඇති කිරීමට සහ උග්‍ර කිරීමට උක් කර්මාන්තය ප්‍රධාන හේතුවක් වී ඇති බව මෙම අධ්‍යයනයෙන් හඳුනාගෙන ඇත.
අධ්‍යයනයේ දී අනාවරණය වූ එක් ප්‍රධාන නිරීක්ෂණයක් වූයේ බොහෝ අලි ඇතුන් වනාන්තර ප්‍රදේශවලින් ජලය සොයා ගම්මාන කරා ගමන් කරන බවයි. ප්‍රදේශයේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම සහ ජල මූලාශ්‍රවල හිඟකම වැඩිවීම නිසා මෙම තත්ත්වය උග්‍ර වී ඇත. එලෙසම අලි ගැවසීම සඳහා රක්ෂිත ඉඩම් නම් කිරීම අලි මිනිස් ගැටුම් අවම කිරීම සඳහා අනුගමනය කරන ලද ප්‍රධාන විසඳුමකි. නමුත් උක් වගාකරුවන් ඇතැම් විට මෙම රක්ෂිත ඉඩම් ආක්‍රමණය කර ඇති අතර එමඟින් අලි ඇතුන්ගේ ප්‍රවේශ මාර්ග අවහිර කර ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත.
මේ අතර, එක්රැස් වූ දත්ත පෙන්වා දෙන්නේ අලි මිනිස් ගැටුමට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට නිසි කළමනාකරණ ක්‍රමයක් නොමැතිකමයි.
අධ්‍යයනයේදී සිදු කරන ලද තවත් ප්‍රධාන නිරීක්ෂණයක් වූයේ අලි ඇතුන් බොහෝමයක් මන්දපෝෂණයෙන් හෝ රෝගාතුරව සිටින බවයි. වනගහනය ශීඝ්‍රයෙන් විනාශ වීම, උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම සහ වර්ෂාපතනය අඩුවීමත් සමඟ ජල මූලාශ්‍ර සිඳී යෑම මෙන්ම මිනිසුන් සහ අලි ඇතුන් අතර දිගින් දිගටම පවතින ගැටුම් හේතුවෙන් ආහාර සඳහා ප්‍රමාණවත් ප්‍රවේශයක් නොමැතිකම අහිතකර ලෙස බලපා ඇති ප්‍රධාන හේතු වේ. නව උක් වගාවන්ට පදියතලාව ප්‍රදේශයේ වන වැස්ම ඉවත් කිරීම නිසා මෙම ගැටලු තවත් උග්‍ර විය හැකි බව ගොවි සංවිධාන පෙන්වා දී ඇත.
නිගමනය සහ නිර්දේශ
වාර්තාවේ ප්‍රතිඵල පරිදි උක් වගාව ජනප්‍රිය ජීවනෝපායක් ලෙස පවතින මොනරාගල සහ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කවල උක් කර්මාන්තයෙන් ඇති විය හැකි බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීම මෙම අධ්‍යයනයෙන් අපේක්ෂා කෙරේ. මේ අනුව, අධ්‍යයනය මගින් ඔවුන්ගේ පාරිසරික, සෞඛ්‍ය, සමාජීය සහ ආර්ථික ප්‍රතිඵල අනුව ඉහත සාකච්ඡා කරන ලද බලපෑම් රාශියක් හඳුනාගෙන ඇත. මෙම අධ්‍යයනයෙන් පර්යේෂණ දත්තවලින් ලබා ගත් නිර්දේශ කිහිපයක් ද පහත පරිදි ඉදිරිපත් කර ඇත. උක් කර්මාන්තයේ අනාගතය ආරක්ෂා කර ගනිමින් මෙම අහිතකර ප්‍රතිඵලවලින් සමහරක් අවම කර ගැනීමට මෙම යෝජනා අනුගමනය කළ හැකි බව වාර්තාව කියයි.
ඉහත සාකච්ජාව හොඳින් විමසා බැලීමේදී පෙනී යන්නේ නව උක් සැකසුම් කම්හලක් හඳුන්වාදීමෙන් හෝ තෝරාගත් ප්‍රදේශවල උක් වගාකරන ඉඩම් පුළුල් කිරීමෙන් මොනරාගල සහ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කවල දැනටමත් පවතින සාමාන්‍ය තත්ත්වය තවත් නරක අතට හැරිය හැකි බවයි. බොහෝ දුරට, එය පරිසර පද්ධතියේ සම්පූර්ණ බිඳවැටීමට තුඩු දෙන පරිසරයට ආපසු හැරවිය නොහැකි ලෙස හානි කළ හැකිය. අනෙක් අතට, ඉඩම්වල අයිතිය, ඉඩම් පරිහරණ රටාවන් වෙනස් කිරීම සහ උක් ගොවීන්ගේ අහිතකර ආර්ථික යැපීම වැනි නොවිසඳුණු සමාජ-ආර්ථික සඳහා විසඳුම් ලැබිය යුතු වේ.
මෙම අධ්‍යයනයෙන් හඳුනාගෙන ඇති පාරිසරික, සෞඛ්‍ය, සමාජීය සහ ආර්ථික ගැටලු විසඳීමට ඉක්මන් අවශ්‍යතාවක් පවතී. කර්මාන්තය ව්‍යාප්ත කිරීමට ගන්නා ඕනෑම උත්සාහයක් සලකා බැලීමට පෙර, දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ පවතින මෙම ගැටලුවලට පිළිතුරු සෙවීම වැදගත් වේ. නව සීනි ඉඩම් හරහා හෝ නව උක් සැකසුම් කර්මාන්තශාලා හරහා රට තුළ උක් නිෂ්පාදනය වේගවත් කිරීමට උත්සාහ කිරීම කර්මාන්තය වැඩිදියුණු කිරීමට වඩා හානියක් විය හැකි.
එක් අතකින්, රට තුළ දැනට පවතින උක් සැකසුම් කම්හල් වඩා හොඳින් කළමනාකරණය කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් පවතී. ඉහත නිරීක්ෂණය කළ පරිදි, නියමිත වේලාවට උක් අස්වැන්න නෙළා ගත නොහැකි වීම නිසා අස්වැන්න අපතේ යෑම ගැන ගොවීහු කනස්සල්ලට පත්ව සිටිති. මෙම ගැටලුවට සෘජු විසඳුමක් වනුයේ ඌන උපයෝගි කරගත් විභවයන් අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා එක් එක් කර්මාන්ත ශාලාවේ ධාරිතාව නැවත තක්සේරු කිරීමයි. නිදසුනක් වශයෙන්, බොහෝ ගොවීන් පෙන්වා දෙන්නේ මෙම කර්මාන්තශාලා ඒවායේ සම්පූර්ණ ධාරිතාවයෙන් ක්‍රියාත්මක නොවන බවත්, වාර්ෂික උක් අස්වැන්න පහසුවෙන් වැඩි කළ හැකි බවත්ය.
අනෙක් අතට, උක් වගා ක්‍රියාවලිය වඩා හොඳින් නියාමනය කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් පවතී. උක් ගොවීන් සහ කර්මාන්තශාලා අතර සම්බන්ධීකරණයේ ඌනතාවක් අධ්‍යයනයේදී නිරීක්ෂණය විය. අස්වනු නෙළන ඉඩම් ප්‍රමාණය, අස්වැන්න නෙළා ගන්නා කාල සීමාව සහ පසු අස්වනු නෙළීමේ කාලය තුළ උක් සහ ඉඩම් හැසිරවීම සඳහා ඵලදායී කළමනාකරණ පද්ධතියක් අවශ්‍ය වේ.
තිරසාර ගොවිතැන් තාක්ෂණය හඳුන්වාදීම ද වැදගත් වේ. නිදසුනක් වශයෙන්, මිශ්‍ර බෝග ක්‍රමය වැනි ශිල්පීය ක්‍රම පසෙහි ගුණාත්මකභාවය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වේ. තවද, කර්මාන්තශාලා හෝ ඒවාට සම්බන්ධ තෙවන පාර්ශ්වයන් විසින් සපයනු ලබන පොහොරවල බලපෑම තක්සේරු කිරීම, විශේෂයෙන් පස, එහි කෘමීන් සහ ජලයෙහි ගුණාත්මකභාවය කෙරෙහි ඒවායේ බලපෑම අවබෝධ කරගැනීම අවශ්‍ය වේ.
උක් සැකසීමෙන් නිපදවන අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය කිරීම කෙරෙහි තිරසාර අවධානයක් යොමු කිරීම ද වැදගත් වේ. මෙම අධ්‍යයනයේදී යෝජනා කරන පරිදි, අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීමේ වඩාත් තිරසාර ක්‍රම හඳුනා ගන්නා අතරම, පරිසර පද්ධතියට කිසියම් තර්ජනයක් එල්ල කරන්නේද යන්න හඳුනා ගැනීම වැදගත් වේ.
අලි මිනිස් ගැටුම් පාලනය කිරීම සඳහා ක්‍රියාත්මක වන යාන්ත්‍රණයක් සක්‍රීය කිරීම මෙම අධ්‍යයනයේ තවත් යෝජනාවකි. පරිසරවේදීන්, රාජ්‍ය නිලධාරීන්, කර්මාන්තශාලා කළමනාකාරීත්වය සහ ගොවීන් මෙම සාකච්ඡා සඳහා ගෙන්වා ගැනීම ද වැදගත් වන අතර එමඟින් එවැනි සාකච්ඡා සාරවත් කිරීම සඳහා සියලුම පාර්ශ්වකරුවන්ගේ සහභාගිත්වය සහතික කෙරේ.
මේ අතර, උක් ගොවීන්ගේ සමාජීය හා ආර්ථික වශයෙන් ප්‍රමිතීන් වැඩිදියුණු කිරීමේ ප්‍රබල අවශ්‍යතාවක් පවතී. මෙම අධ්‍යයනයෙන් හෙළි වූයේ කම්හල් මඟින් ගොවීන්ට ලබා දුන් බොහෝ සුබසාධන පහසුකම් කාලයාගේ ඇවෑමෙන් නතර වී ඇති බවයි.
ප්‍රජාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා පරිසරවේදීන්ට සහ අනෙකුත් සමාජ ක්‍රියාකාරීන්ට කළ හැකි කාර්යභාරය පිළිගැනීම ද වැදගත් වේ. ඔවුන්ගේ මැදිහත්වීම් අනෙකුත් අංශවල හිඟ විය හැකි විශේෂඥ දැනුම ලබාදීමට වැදගත් වේ.
කර්මාන්තයේ වගා බිම් තව තවත් ව්‍යාප්ත කිරීම සලකා බැලීමට පෙර ඉහත සඳහන් කර ඇති ගැටලු විසඳීම වැදගත් බව වාර්තාව පෙන්වා දේ. මෙම ගැටලු විසඳීමෙන් ලබන ප්‍රතිලාභ උක් කර්මාන්තය ප්‍රවර්ධනය කළ හැකි වඩාත් තිරසාර මාර්ගය මිස උක් වගා ඉඩම් ව්‍යාප්ත කිරීම විසඳුමක් නොවේ.
මෙම අධ්‍යයනයේ දී නිරීක්ෂණය කර ඇති පරිදි උක් යනු ශ්‍රී ලංකාවට වැදගත් බෝගයක් හා කර්මාන්තයක් නමුත්, පවතින කර්මාන්ත ශාලාවලින් මතුව ඇති ගැටලුවලට විසඳුම් දීමෙන් තොරව තව තවත් උක් වගාවන් සඳහා යොමුවීමත්, ඒ සඳහා වනාන්තර ඉඩම් පවරාගැනීම සහ හෙළිකිරීමත් විසඳුමක් නොවන බව පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය තම වාර්තාව මගින් යෝජනා කර සිටී.
ජගත් කණහැරආරච්චි
